Monitor Podatkowy

nr 1/2004

Opodatkowanie dochodów wspólników spółki komandytowo-akcyjnej

Radosław Pioterczak
Autor jest doktorantem na WPiA UŚ w Katowicach. Pracuje w VINCI & VINCI Kancelaria Radców Prawnych K. Lasko, M. Zychla spółka komandytowa w Katowicach.
Abstrakt

W artykule omówiono podatkowe aspekty funkcjonowania spółek komadytowo-akcyjnych. Autor zwraca uwagę na istnienie luki w prawie podatkowym umożliwiającej nieopodatkowanie dochodu tych spółek w części przypadającej na akcje w czasie roku obrachunkowego.

Charakter spółki komandytowo-akcyjnej

Spółka komandytowo-akcyjna stanowi nowy typ spółki osobowo-kapitałowej wprowadzonej przepisami Kodeksu spółek handlowych1. Dotychczas, jak wskazują dane z KRS, nie zdobyła ona znaczącej popularności, jako dogodna forma realizowania przedsięwzięć gospodarczych. Doliczyć się można około 15 spółek zarejestrowanych w KRS. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest niski poziom wiedzy na temat zasad jej funkcjonowania, w tym na temat zasad opodatkowania dochodu uzyskiwanego z takiej spółki. Dla potencjalnych wspólników spółki komandytowo-akcyjnej bardzo istotne znaczenie mają wątpliwości dotyczące ustalenia zakresu obowiązku podatkowego z tytułu dochodu z akcji uzyskiwanych przez akcjonariuszy tej spółki oraz wynikające stąd zagrożenia. Nie mogąc bowiem ustalić elementarnych reguł podatkowych, wspólnicy nie są w stanie racjonalnie zaplanować działalności. Prowadzi to do zrozumiałej decyzji o wyborze innej, to jest znanej i sprawdzonej formy działalności. Niemniej, wydaje się, że ten typ spółki prawa handlowego może w przyszłości zyskać większe znaczenie, zatem warto zastanowić się nad problematyką podatkowych aspektów ich funkcjonowania.

Twórcy projektu Kodeksu spółek handlowych ukształtowali spółkę komandytowo-akcyjną przede wszystkim z myślą o ochronie przedsiębiorców, którzy zamierzają dokapitalizować (przez emisję akcji) swoje przedsiębiorstwo, posiadające z reguły ugruntowaną pozycję na rynku, nie chcąc równocześnie narażać się na niebezpieczeństwo „wrogiego przejęcia”. Powyższy cel nie może być osiągnięty w ramach spółki komandytowej, która suo nomine nie ma prawa do emitowania akcji. Przyjęcie z kolei formuły spółki akcyjnej (zwłaszcza przy akcjach na okaziciela) stwarza znaczne ryzyko utraty wypracowywanego przez lata własnego przedsiębiorstwa poprzez „wrogie przejęcie”. Tym samym ustawodawca uznał za [...]