Czasopisma logo

Monitor Podatkowy

nr 6/2003

Przedmiot opodatkowania podatkiem VAT

Katarzyna Kosakowska
Autorka jest doświadczonym konsultantem w zespole Podatku VAT Ernst & Young Sp. z o.o.
Abstrakt

Niniejszy artykuł jest kolejnym z cyklu artykułów przedstawiających przepisy Dyrektyw Rady Unii Europejskiej z zakresu podatku od wartości dodanej na tle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W niniejszym artykule na podstawie wybranych orzeczeń zostanie przedstawiona zasada powszechności opodatkowania VAT. Wynika ona z przepisów określających zakres czynności podlegających opodatkowaniu.

Zakres przedmiotowy opodatkowania VAT

Podstawowe znaczenie dla stosowania wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ma niewątpliwie I Dyrektywa Rady1, która wprowadza podstawowe pojęcia oraz zasady stosowania tego instrumentu fiskalnego. Przepisy artykułu 2 ustęp 1 i 2 I Dyrektywy, stanowią podstawę fundamentalnych cech podatku VAT, tj.:

  1. powszechności opodatkowania,
  2. faktycznego opodatkowania konsumpcji,
  3. stosowania podatku do towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego, oraz
  4. prawa do odliczenia podatku na poprzednich etapach obrotu.

Bezpośrednie określenie charakterystyki podatku VAT w I Dyrektywie ma zasadnicze znaczenie przy systemowej interpretacji szczegółowych przepisów Dyrektyw Rady kształtujących zasady opodatkowania tym podatkiem. Każdy z tych przepisów powinien być bowiem interpretowany w świetle przyjętych założeń funkcjonowania wspólnego systemu podatku VAT, tak aby zapewnić realizację postanowień I Dyrektywy stanowiącej podstawę ich wprowadzenia.

Realizacją postulatu powszechności opodatkowania są regulacje artykułu 2 VI Dyrektywy2, który zawiera definicję zakresu opodatkowania VAT, czyli listę czynności podlegających opodatkowaniu. Na mocy tego przepisu, opodatkowaniu podlega dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju wykonywane za wynagrodzeniem przez podatnika, występującego w takim charakterze, oraz import towarów3. Podstawową przesłanką opodatkowania danej czynności podatkiem VAT jest zatem to, aby dana transakcja mogła zostać zaklasyfikowana jako dostawa towarów, świadczenie usług, lub import towarów a ponadto była wykonywana:

  1. przez podatnika,
  2. na terytorium kraju, oraz
  3. za wynagrodzeniem (za wyjątkiem importu towarów, który jest opodatkowany niezależnie od tego, czy importowane towary są nabyte za wynagrodzeniem).