Abstrakt

Niniejszy artykuł jest pierwszym z cyklu artykułów, przedstawiających wybrane przepisy I¹, VI² oraz VIII³ Dyrektywy Rady Unii Europejskiej na tle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS). Dyrektywy te dotyczą podatku od wartości dodanej i są fundamentem w zakresie funkcjonowania VAT w UE. Na podstawie wybranych orzeczeń Autorzy przedstawiają znaczenie oraz wpływ orzecznictwa ETS na wykładnię przepisów wskazanych powyżej dyrektyw. Prezentowane zagadnienia zostały zestawione z rozwiązaniami przyjętymi w polskim systemie VAT.

Harmonizacja podatków w UE

Zgodnie z postanowieniami traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą (tzw. Traktat Rzymski)⁴ państwa Wspólnoty miały dążyć do utworzenia wspólnego rynku i podjęcia działań mających doprowadzić do stałego rozwoju gospodarczego. Zapewnienie tzw. czterech swobód traktatowych (wolnego przepływu towarów, osób, usług i kapitału) z założenia miało się odbywać przez prowadzenie wspólnej polityki na określonych polach. Traktat Rzymski określał również, iż dla osiągnięcia zamierzonych celów niezbędna jest harmonizacja przepisów poszczególnych państw szczególnie w zakresie podatków pośrednich. Na podstawie artykułu 94 Traktatu Rzymskiego Rada UE zobowiązana została do wydania dyrektyw mających na celu zbliżenie przepisów Państw Członkowskich właśnie w zakresie podatków pośrednich. Wspomniana regulacja stała się formalną podstawą wydania I, II i VI Dyrektywy Rady, które nakreśliły zasady funkcjonowania wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Ustanowienie jednolitych reguł w zakresie podatku od wartości dodanej (dalej: VAT lub podatek VAT) było szczególnie istotne dla podmiotów gospodarujących w Państwach Członkowskich. Harmonizacja przepisów oznaczała bowiem równe warunki konkurencji dla wszystkich niezależnie od miejsca siedziby i funkcjonowania. Niedopuszczenie do zakłócenia konkurencji, unikanie podwójnego opodatkowania i unikanie braku opodatkowania danej transakcji - reguły te legły u podstaw tworzenia wspólnego systemu podatku VAT w UE. System ten w swoich głównych założeniach nakreślony został w [...]