Abstrakt

Od 1.1.2004 r. będą obowiązywać nowe zasady postępowania przed sądami administracyjnymi. Od ostatecznej decyzji organów podatkowych przysługiwać będzie skarga do dwuinstancyjnego sądu administracyjnego. W artykule porównano dotychczasowe regulacje zawarte w ustawie o NSA z przepisami nowej ustawy - o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Zasady konstytucyjne

W przepisach ustawy z 30.8.2002 r. o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 150, poz. 1270) - zwanej dalej PostAdmU ustawodawca zrealizował zawartą w art. 78 i 176 ust. 1 Konstytucji zasadę dwuinstancyjności postępowania sądowego. Zgodnie z tą zasadą strona ma możliwość zaskarżania orzeczeń sądu administracyjnego wydanych w I instancji.

W treści przepisów tej ustawy ustawodawca dał wyraz również zasadzie szybkości postępowania, która wynika z art. 45 Konstytucji, jak i z art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Uczestnicy postępowania

Od 1.1.2004 r. zmieniają się regulacje dotyczące zdolności sądowej skarżących w postępowaniu sądowoadministracyjnym: zyskają zdolność sądową jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa (art. 25 PostAdmU). Podmiotami praw i obowiązków w postępowaniu sądowym staną się - przykładowo - spółki cywilne. Do tej pory były one wprawdzie podmiotami praw i obowiązków w prawie podatkowym (np. w podatku od towarów i usług), zdolność sądową miała jednakże nie spółka, lecz poszczególni wspólnicy. Tylko wspólnicy mieli także zdolność do czynności procesowych.

Ustawodawca zdefiniował podmiot na prawach strony. Podmiotem na prawach strony jest - z mocy prawa - osoba, która brała udział w postępowaniu administracyjnym, a nie wniosła skargi, jeżeli wynik postępowania dotyczy jej interesu prawnego (art. 33 PostAdmU).

Ponadto udział w charakterze uczestnika może zgłosić osoba [...]