Monitor Podatkowy

nr 12/2003

Zmiana roku podatkowego i obrachunkowego - wybrane zagadnienia

Maciej Ślifirczyk
Autor jest doktorem prawa i radcą prawnym OIRP w Warszawie.
Abstrakt

Zmiana roku podatkowego wiąże się z określonymi obowiązkami informacyjnymi. W artykule omówiono zakres tych obowiązków oraz skutki uchybienia im. Wskazano także na rozbieżności pomiędzy przepisami prawa podatkowego regulującymi zmianę roku podatkowego a przepisami prawa bilansowego dotyczącymi zmiany roku obrachunkowego.

Wprowadzenie

Okres podatkowy wskazywany jest jako fakultatywny element konstrukcji prawnej podatku1. W konstrukcji podatków dochodowych nabiera on jednak bardzo istotnego znaczenia wpływając na wysokość dochodu lub straty, a co za tym idzie - na wysokość podatku należnego do zapłaty. Wskazuje się, iż opodatkowaniu podlegać może tylko dochód uzyskany w określonym przedziale czasu2. Z tego względu regulacje dotyczące tej kwestii powinny cechować się niezbędną precyzją, pozwalającą uniknąć wątpliwości przy ich interpretacji.

Warunki zmiany roku podatkowego

Zasadą przyjętą w obowiązującym podatku dochodowym od osób prawnych jest uznanie roku kalendarzowego za podstawowy okres podatkowy3. Artykuł 8 ust. 1 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (PDOPrU)4 stwierdza: "Rokiem podatkowym (...) jest rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w umowie spółki, albo w innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych podatników i zawiadomi o tym właściwy urząd skarbowy; wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych dwunastu miesięcy".

Podatnik może odejść od wspomnianej zasady i inaczej ustalić rok podatkowy. Aby to osiągnąć konieczne jest łączne spełnienie dwóch warunków:

1) określenie w dokumencie regulującym zasady ustrojowe danego podatnika nowego, innego niż rok podatkowy, okresu kolejnych dwunastu miesięcy,

2) zawiadomienie o tym właściwego urzędu skarbowego.

W razie zmiany roku podatkowego za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa się [...]