Abstrakt

Projekt racjonalizatorski może być istotnym narzędziem w tzw. planowaniu podatkowym. W artykule zaprezentowano istotę takiego projektu oraz zasady opodatkowania uzyskiwanych z tego tytułu profitów, co pozwoli na ocenę prawnej dopuszczalności oraz podatkowej efektywności wykorzystywania przez przedsiębiorców racjonalizacji.

Aktywność gospodarcza, dostosowywanie się do warunków rynkowych oraz naturalna dążność do optymalizacji wyników finansowych zmusza do nieustannej inwencji w zakresie organizacji przedsiębiorstwa, procesu produkcji, czy też logistyki. Procesy te stanowią rezultat wysiłku intelektualnego wielu osób (przedsiębiorców, ich pracowników oraz usługodawców). Racjonalizacja jest procesem naturalnym i pożądanym, choć sformułowanie to w polskiej świadomości uległo częściowo zapomnieniu, względnie wywołuje wspomnienia z czasów gospodarki uspołecznionej.

Prawna reglamentacja racjonalizacji

Racjonalizacja, zjawisko charakterystyczne dla gospodarki wolnorynkowej, w państwach socjalistycznych była poddana szczegółowej reglamentacji¹. Obowiązująca od 22.8.2001 r. ustawa z 30.06.2000 r. - Prawo własności przemysłowej² jedynie w części ogólnej odnosi się do problemu projektów racjonalizatorskich. Wcześniejsze regulacje prawne w znacznie szerszy sposób regulowały tę materię³. Obecnie regulację prawną racjonalizacji oddano samym przedsiębiorcom. Oznacza to, że podstawowym źródłem prawa w przedmiocie racjonalizacji, obok przepisów PWPU, są regulaminy tworzone indywidualnie przez przedsiębiorców⁴, którym pozostawiono wiele swobody w kreacji tych aktów.

Definicja projektu racjonalizatorskiego

Twórczość racjonalizatorska stanowi dobro osobiste człowieka, o czym stanowi art. 23 KC. Jednocześnie projekt racjonalizatorski nie należy do grupy praw podmiotowych określanych jako "własność przemysłowa^"5.

Uzasadnionym jest wniosek, że przepis ten praktycznie nie definiuje tego pojęcia⁷, ograniczając się jedynie do jego negatywnej delimitacji. Jednocześnie, wiele swobody [...]