Abstrakt

Podmioty posiadające status zakładów pracy chronionej korzystały do końca 1999 r., na podstawie art. 14a VATU z preferencji podatkowej polegającej na zwolnieniu z wpłat do urzędu skarbowego podatku od towarów i usług w części stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym. Jednocześnie podatnicy ci mieli obowiązek przekazywać określoną w tym przepisie część kwoty tego podatku na rachunek PFRON. Począwszy od 1.1.2000 r. ten system zwolnień został zastąpiony uprawnieniem do otrzymania częściowego lub całościowego zwrotu kwoty podatku od towarów i usług, wpłaconego na konto urzędu skarbowego. Zatem od ponad 3 lat podatnicy posiadający status prowadzących zakłady pracy chronionej nie dokonują wpłat podatku na konto PFRON, lecz tak jak wszyscy podatnicy odprowadzają go wprost do urzędu skarbowego, mając jednak możliwość odzyskana części lub całości wpłaconej kwoty podatku. Wciąż jednak w praktyce pojawia się wiele problemów związanych z wykładnią i stosowaniem przepisów obowiązujących do 31.12.1999 r. Jeden z takich problemów dotyczy dochodzenia zwrotu nadpłaconej kwoty podatku VAT, jaką podatnik wpłacił na rachunek PFRON. Problem ten ma swe źródło w wewnętrznych przepisach wydanych przez Zarząd PFRON¹ - przepisach, które traktują roszczenia podatników o nadpłacone kwoty podatku VAT jako roszczenia cywilnoprawne a do tego ulegające krótkiemu, trzyletniemu przedawnieniu (jako podstawę prawną wskazuje się art. 118 w zw. z art. 120 KC).

Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy takie podejście do zagadnienia jest uzasadnione i czy tego rodzaju roszczenia mają rzeczywiście charakter cywilnoprawny czy też winny być podstawą do dochodzenia zwrotu nadpłaty w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej.