Abstrakt
Przepis § 48 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 22.3.2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym1 od początku budził kontrowersje. Obecnie kontrowersje te nabrały szczególnego znaczenia w związku z treścią art. 230 KSH. Niniejszy artykuł jest właśnie poświęcony prawnopodatkowym skutkom nieważności umów na podstawie art. 230 w zw. z art. 17 § 1 KSH w zakresie VAT.
Uwagi ogólne
Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z 8.1.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym2 minister właściwy do spraw finansów publicznych uzyskał m.in. uprawnienie do określenia przypadków, w których nabycie towarów lub usług nie uprawnia do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku, o których mowa w art. 21 VATU. Minister Finansów skorzystał z tego uprawnienia wprowadzając szereg przepisów VATWykR, m.in. § 48 ust. 4 pkt 5c o następującym brzmieniu:
„W przypadku gdy:
(…)
5. wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
(…)
c) potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego
- faktury te i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego”.
Na tle treści powyższego przepisu, obecnego również we wcześniejszym Rozporządzeniu Ministra Finansów dotyczącym tej samej kwestii, powstała wątpliwość, czy faktury potwierdzające dokonanie czynności nieważnych na podstawie art. 230 w zw. z art. 17 § 1 KSH - są: fakturami potwierdzającymi czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 KC. Do chwili obecnej w doktrynie prawa podatkowego reprezentowane są dwa sprzeczne ze sobą stanowiska3.