Abstrakt

Autor szczegółowo przedstawia wątpliwości pojawiające się przy określeniu momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości w odniesieniu do nowowybudowanych budynków i budowli.

Wprowadzenie

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest m.in. własność lub posiadanie obiektów budowlanych, w tym budowli, budynków i ich części¹. Zgodnie z art. 6 o podatkach i opłatach lokalnych² zasadą jest, iż obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. W ust. 2 przywołanego artykułu ustanowiono wyjątek od tej zasady, zgodnie z którym jeżeli istnienie budowli albo budynku lub jego części stanowi okoliczność, od której uzależniony jest obowiązek podatkowy, obowiązek ten powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona, albo w którym rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części przed ich ostatecznym wykończeniem. Jak z tego wynika, odsunięcie w czasie momentu powstania obowiązku podatkowego możliwe jest w dwóch przypadkach, dla których kluczowe są chwile:

1. zakończenia budowy,
2. rozpoczęcia użytkowania budynku lub jego części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Dla ustalenia wymienionych wyżej momentów czasu konieczne wydaje się odwołanie do przepisów ustawy z 7.7.1994 r. prawo budowlane³. Jest to uzasadnione m.in. z tego względu, że PLokU także w innych przypadkach nawiązuje do pojęć przyjętych w przepisach prawa budowlanego⁴.

Zakończenie budowy w rozumieniu art. 6 ust. 2 PLokU

1. Prawo budowlane oprócz określenia „zakończenie budowy” posługuje się ponadto określeniami „zakończenie robót budowlanych” lub „zakończenie wykonywania robót budowlanych”. Zauważyć w związku z tym trzeba, że „zakończenie budowy” jest określeniem węższym znaczeniowo od dwóch pozostałych. Przez roboty budowlane Prawo budowlane rozumie bowiem nie tylko budowę, lecz także prace polegające na montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego⁵. Natomiast „budowa” w rozumieniu Prawa budowlanego to wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa oraz przebudowa obiektu budowlanego⁶. Warto zwrócić uwagę, iż na gruncie podatku od nieruchomości występuje tendencja do jeszcze węższego rozumienia „budowy budynku”. ustawa o podatkach i opłatach lokalnych zawiera bowiem samodzielną definicję budynku, zgodnie z którą budynkiem jest obiekt budowlany umocowany w ziemi lub na ziemi, posiadający ściany lub słupy albo filary oraz pokrycie dachowe. Na tej podstawie i w powiązaniu z art. 6 PLokU prezentowany jest pogląd, iż budowa budynku może polegać jedynie na wykonaniu w określonym miejscu i czasie budynku w podanym wyżej rozumieniu⁷. Może to prowadzić do wniosku, że definicja „budowy” przyjęta w Prawie budowlanym nie jest przydatna na potrzeby rozważanego podatku, gdzie pojęcie to jest rozumiane węziej.