Abstrakt
Podstawowa zasada funkcjonowania podatku od towarów i usług polega na tym, że jeden z podatników biorących udział w obrocie gospodarczym wpłaca podatek do budżetu, a drugi ma prawo pomniejszyć podatek należny od swojej sprzedaży o podatek zapłacony przez podatnika w poprzedniej fazie obrotu. W rezultacie podatek VAT obciąża w każdej fazie nie cały obrót, lecz jedynie wartość dodaną. Taki system poboru podatku VAT eliminuje zjawisko kumulacji obciążeń podatkowych. Pomimo bowiem, że podatek jest nakładany we wszystkich fazach produkcji i dystrybucji, staje się prawdziwym obciążeniem jedynie w przypadku, gdy sprzedaż towaru lub świadczenie usługi dokonywane jest na rzecz odbiorcy finalnego, który nie ma możliwości potrącenia podatku zapłaconego w poprzednich fazach, gdyż nabytych towarów lub usług nie odprzedaje.
Podatek VAT jest podatkiem przerzucanym na nabywcę towarów i usług, stąd w praktyce zdarza się, iż podmiotem żądającym zwrotu VAT od urzędu skarbowego jest właśnie nabywca towarów i usług, od którego sprzedawca pobrał podatek nienależny lub obliczony według zawyżonej stawki VAT.