Abstrakt

Artykuł jest szczegółowym omówieniem problematyki odpowiedzialności członków zarządu spółek z o.o., wydawania decyzji w tym zakresie, warunków odpowiedzialności, wykonywania i przedawnienia zobowiązań z tego tytułu.

Ordynacja podatkowa¹ w art. 26 stanowi, że podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. W stosunkach zobowiązaniowych rozróżnia się dług od odpowiedzialności. To rozróżnienie jest bardzo wyraźne w doktrynie prawa cywilnego, gdzie podkreśla się że dług jest wyrazem powinności, tj. obowiązku świadczenia dłużnika, podczas gdy odpowiedzialność odnosi się nie do samej powinności, lecz do kwestii pokrycia długu, która jest związana z przymusową realizacją świadczenia². Tym samym w przypadku istnienia odpowiedzialności dłużnik nie może się uchylić od odpowiedzialności. Jednakże przepisy mogą wprowadzać odpowiedzialność innych osób za tzw. cudzy dług, co ma stwarzać gwarancję zaspokojenia wierzyciela. Na gruncie Ordynacji podatkowej osobami odpowiadającymi za cudze zobowiązanie podatkowe, bez względu na własne działanie lub zaniechanie są osoby trzecie, do których należą członkowie zarządu spółki z o.o. Szczególny charakter tej odpowiedzialności osób trzecich wynika z faktu, że odpowiedzialność za cudzy dług ponoszą osoby niebędące podmiotami żadnych obowiązków, wynikających z przepisów prawa podatkowego, które pierwotnie nie były podmiotami stosunku podatkowoprawnego. Odpowiedzialność osoby trzeciej choć solidarna, ma charakter drugoplanowy (subsydiarny) w stosunku do odpowiedzialności samego podatnika³. Może być ona urzeczywistniona jedynie w przypadku, gdy właściwy dłużnik nie wywiąże się w terminie ze swojego istniejącego zobowiązania podatkowego oraz po stwierdzeniu bezskuteczności egzekucji z majątku dłużnika głównego. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego na skutek jego zapłaty lub przymusowego wyegzekwowania z majątku podatnika, przedawnienie oraz umorzenie, wykluczają odpowiedzialność osoby trzeciej, albowiem wraz z wygaśnięciem długu wygasa przedmiot odpowiedzialności osoby trzeciej. Orzeczenie o odpowiedzialności oso-by trzeciej nie uwalnia od odpowiedzialności podatnika.