Monitor Podatkowy

nr 10/2002

Prawo cywilne czy podatkowe?

Stella Brzeszczyńska
Autorka jest prawnikiem specjalizującym się w prawie podatkowym. 1. A. Hanusz, Zasada autonomii woli stron stosunków cywilnoprawnych w świetle prawa podatkowego, PiP 12/1998. 2. III SA 3109/00. 3. R. Mastalski, Polski system podatkowy oraz kierunki jego przekształceń, Prawo finansowe i nauka prawa finansowego na przełomie wieków, Zakamycze 2000.
Abstrakt

W artykule po raz kolejny zostały przedstawione relacje pomiędzy prawem podatkowym a innymi gałęziami prawa. Autorka na przykładach prezentuje niedociągnięcia legislacyjne prawa podatkowego.

O związku prawa cywilnego z prawem podatkowym napisano już wiele. Da się tu wyróżnić trzy poglądy. Pierwszy, zgodnie z którym regulacja cywilna, jako królowa nauk, dominuje nad tym „ekonomicznym” dodatkiem do transakcji, drugi - całkowicie przeciwstawny, w myśl którego prawo podatkowe cieszy się całkowitą autonomią, i wreszcie trzeci - salomonowy - uzależniający ten związek od okoliczności, rodzaju kontraktu itp.

Jeżeli jednak przeanalizować pisma resortu finansów, decyzje podatkowe, i większość wyroków NSA wniosek nasuwa się jeden. Tam, gdzie prawo cywilne pozwala uzasadnić zakaz odliczenia VAT lub zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych albo nakaz zapłacenia daniny na rzecz fiskusa - prawo podatkowe uznaje jego prymat. Tam zaś, gdzie analiza cywilnoprawna prowadzi do wniosku, że wolno odliczyć, zaliczyć, zapłacić później albo wcale - podnosi się koronny argument o odrębności i autonomii prawa podatkowego. Jednym słowem, [...]