aktualny numer
ADR. Arbitraż i Mediacja
nr 4/2022
Mediacja w postępowaniu restrukturyzacyjnym
doktor nauk prawnych, radca prawny, ORCID: 0000-0002-7003-7488
Abstrakt
Abstract
The purpose of the article is to present issues related to the presence of mediation during restructuring proceedings. The author discusses the reasons for the lack of use of mediation during restructuring proceedings. She also makes reference to the projected changes in restructuring law related to the implementation into the Polish legal order of the EU directive dedicated to the problems of restructuring. The proposed amendments provide for the possibility of the supervisor or administrator to appoint a mediator to assist in negotiations for the arrangement.
Słowa kluczowe
postępowanie restrukturyzacyjne – mediacja – nadzorca układu – zarządca – dyrektywa drugiej szansy
Keywords
restructuring proceedings – mediation – supervisor of arrangement – administrator – second chance directive
Cel postępowania restrukturyzacyjnego a alternatywne sposoby rozwiązywania sporów
Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli (art. 3 ust. 1 PrRestr1).
Aby postępowanie restrukturyzacyjne mogło doprowadzić do realizacji stawianego przed nim celu niezbędne jest wypracowanie porozumienia między dłużnikiem a wierzycielami. Przybiera on postać układu. Intuicyjnie można by stwierdzić, że realizacja takiego celu wymaga posiłkowania się alternatywnymi sposobami rozwiązywania sporów. Sprzyjają one bowiem rozwiązywaniu konfliktów między stronami w sposób szybszy i tańszy niż postępowania sądowe. Ponadto pozwalają na uniknięcie antagonizowania stron sporu oraz na wypracowanie kompromisu2.
Przesłankę wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego stanowi stan zagrożenia niewypłacalnością albo niewypłacalność dłużnika (art. 6 ust. 1 PrRestr). Taka sytuacja finansowa dłużnika nie wróży pełnego zaspokojenia roszczeń wierzycieli. Istnieje też zagrożenie, że niepowodzenie postępowania restrukturyzacyjnego doprowadzi do ogłoszenia upadłości dłużnika. W trakcie postępowania upadłościowego poziom zaspokojenia wierzycieli może być jeszcze niższy niż w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Dlatego poszukiwanie kompromisu w trakcie restrukturyzacji jest tak istotne zarówno dla dłużnika jak i wierzycieli.
Czy zatem mediacja jest wykorzystywana w praktyce w postępowaniach restrukturyzacyjnych? Odpowiedź na to pytanie jest negatywna. Warto poszukać przyczyn takiego stanu rzeczy. W odniesieniu do mediacji w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego niezbędne jest także odnotowanie zmiany jaka pojawia się na horyzoncie. Jest ona związana z wdrożeniem do polskiego porządku prawnego dyrektywy unijnej poświęconej problematyce restrukturyzacji.