Abstrakt

Uwagi wprowadzające Dnia 22.3.2021 r. Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii opublikowało projekt ustawy o fundacji rodzinnej1. Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego fundacji rodzinnej było postulowane od lat, a obecny proces legislacyjny spotkał się z szerokim zainteresowaniem. Projekt przewiduje szereg nowych rozwiązań, które w swoim zamierzeniu mają pozwolić na skuteczną ochronę i sukcesję majątku wypracowanego przez przedsiębiorców. Projektowane rozwiązania są jednak w mojej ocenie niekompletne. Pomijają bowiem jeden istotny, jeśli nie krytyczny, aspekt dotyczący funkcjonowania przyszłych fundacji rodzinnych. Chodzi o rozwiązywanie sporów wewnętrznych dotyczących fundacji (sporów „wewnątrzfundacyjnych” lub „fundacyjnych”), które niechybnie w związku z działalnością tych fundacji powstaną. Konflikty będą tym powszechniejsze, im powszechniejsze będą same fundacje. Wzorem niektórych ustawodawstw zagranicznych należy umożliwić rozstrzyganie sporów wewnętrznych dotyczących fundacji przez sąd arbitrażowy. Arbitraż, ze swoją poufnością, profesjonalizmem i szybkością oraz elastycznością postępowania, jest bowiem odpowiednim sposobem rozstrzygania tego typu spraw. Interesariusze powinni mieć możliwość wybrania, czy wolą, by ich sprawy rozpoznał sąd powszechny, czy polubowny także w zakresie fundacji rodzinnych.Założenia projektu ustawy o fundacji rodzinnej Według założeń nowej ustawy2 fundacja rodzinna ma być osobą prawą i nabywać tę osobowość z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych (art. 5). Fundację tworzy 5fundator w akcie założycielskim albo w testamencie (art. 17 ust. 1). Każda fundacja winna posiadać statut (art. 18 pkt 1 oraz art. 22 ust. 1). Fundację tworzy się w celu zarządu majątkiem, jego ochrony oraz spełnienia świadczeń dla beneficjenta, względnie realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych (art. 3 ust. 1). Organami fundacji rodzinnej są zarząd, rada protektorów i zgromadzenie beneficjentów (art. 34 ust. 1). Choć projekt ustawy nie reguluje szeroko sporów „fundacyjnych”, warto zwrócić uwagę na przewidzianą w nim możliwość wniesienia przez fundatora, beneficjenta lub członka organu fundacji rodzinnej powództwa przeciwko fundacji o uchylenie albo stwierdzenie nieważności uchwały organów fundacji rodzinnej sprzecznej z ustawą, celami fundacji rodzinnej lub jej statutem (art. 61 ust. 1).Spory wewnętrzne dotyczące fundacji rodzinnej Widać zatem wyraźnie, że funkcjonowanie...