Abstrakt

Wprowadzenie Mediacja to dobrowolna i poufna alternatywa sądowego rozwiązania sporu, która z założenia jest od postępowania sądowego szybsza i tańsza oraz wyraża wyłącznie zgodną wolę stron. Celem mediacji jest wypracowanie rozwiązania satysfakcjonującego obie strony bez rozstrzygania, która z nich miała rację. Mediacja nie powinna jednak prowadzić wyłącznie do zawarcia ugody i jej zatwierdzenia, ale również wspomóc strony w zażegnaniu konfliktu na przyszłość. W zależności od tego, czy mediacja prowadzona jest na podstawie umowy o mediację, czy postanowienia sądu kierującego strony do mediacji, w różny sposób mogą kształtować się obowiązki mediatora oraz uprawnienia stron – w szczególności w zakresie możliwości późniejszego zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem przez sąd.  Skutki prawne ugody zawartej przed mediatorem są zasadniczo zrównane z ugodą zawartą przed sądem. Ugoda taka, jeżeli zobowiązuje strony do spełnienia określonego świadczenia, podlegającego wykonaniu w drodze egzekucji, z chwilą zatwierdzenia jej przez sąd poprzez nadanie klauzuli wykonalności staje się tytułem wykonawczym (art. 18315 § 1 zd. drugie KPC). W odniesieniu natomiast do ugody, z której treści wynika, że nie może ona zostać wykonana w drodze egzekucji, sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym postanowienie o zatwierdzeniu ugody. Zgodnie natomiast z § 3art. 18314 KPC, sąd odmówi nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub w części, jeżeli ugoda będzie sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego, będzie zmierzała do obejścia prawa, a także gdy będzie niezrozumiała lub będzie zawierała sprzeczności1.  W zależności od okoliczności, które leżą u podstaw prowadzonej mediacji, mogą pojawić się dodatkowe wymogi, które powinny zostać spełnione, aby ugoda została zatwierdzona przez sąd. Dokonana poniżej analiza przepisów działu II, rozdziału I KPC, poparta przykładami z praktyki mediatora przybliży problematykę związaną z zatwierdzaniem przez sąd ugód mediacyjnych.81Analiza obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie mediacji  W świetle obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, przez podpisanie ugody strony wyrażają zgodę na wystąpienie do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie. Mediator ma obowiązek poinformować strony o tym fakcie. Powyższą kwestię reguluje art. 18312 § 21 KPC, dodany do krajowego porządku prawnego nowelą Kodeksu postępowania cywilnego z 16.9.2011 r.2 Wprowadzenie powyższej regulacji jest wynikiem implementacji do krajowego porządku prawnego dyrektywy 2008/52/WE, a dokładnie jej art. 6 ust. 1, z którego wynika, że możliwość wystąpienia przez jedną ze stron do właściwego sądu z wnioskiem o zatwierdzenie ugody mediacyjnej zawartej przed mediatorem wymaga wyraźnej zgody drugiej strony3. Co istotne,...