Abstrakt

Geneza alternatywnych metod rozwiązywania sporów Konflikt międzyludzki jest nieuniknionym elementem życia społecznego każdego człowieka. Zjawisko to jest powszechne i zazwyczaj związane z występowaniem sprzecznych interesów lub poglądów. W związku z tym, człowiek podczas swojej egzystencji wielokrotnie narażony jest na zdarzenia konfliktowe. Sytuacje te mogą być zróżnicowane, jeżeli chodzi o ich złożoność, poziom występujących emocji oraz ewentualne konsekwencje i koszty jakie można ponieść w związku z ich eskalacją. Występuje wiele definicji konfliktu, jednakże w środowisku teoretyków prawa dużą popularność zdobyła definicja J. Bouldinga mówiąca, że konflikt jest to forma współzawodnictwa między ludźmi lub grupami ludzi. Jest to sytuacja, w której co najmniej dwie zależne od siebie osoby spierają się o ograniczone zasoby bądź o relację interesów, które są – lub wydają się być – niemożliwe do pogodzenia1. Bardzo często napięcia i nieporozumienia pomiędzy stronami skutecznie uniemożliwiają wypracowanie konsensusu. W takich przypadkach wysoką efektywność może przynieść zastosowanie alternatywnych metod rozwiązywania sporów, których klasycznym przykładem jest mediacja. Mediacja znajduje zastosowanie w przypadku występowania konfliktów interpersonalnych, wewnątrzgrupowych i międzygrupowych. Oczywiste jest, że nie można jej zastosować do rozwiązania konfliktu intrapersonalnego (wewnętrznego)2. Konflikt może nieść za sobą pozytywne lub negatywne skutki. Zakończenie sporu jest w dużym stopniu determinowane działaniami, które zostały zastosowane w celu osiągnięcia konsensusu. W związku z tym konflikt może zostać rozwiązany, ale również istnieje możliwość, że sytuacja może się zaognić i nie dojdzie do wypracowania porozumienia3. Ugodowe rozwiązywanie sporów w wielu przypadkach daje możliwość zakończenia sporu skonfliktowanym ze sobą stronom w najbardziej optymalny sposób, w kontekście wydatkowanych na ten cel środków finansowych. Równie ważnym czynnikiem przemawiającym za szerszym stosowaniem ADR (alternatywnych metod rozwiązywania sporów) jest oszczędność czasu względem rozwiązywania sporów w ramach tradycyjnego procesu sądowego4.47 Alternatywne metody rozwiazywania sporów możemy podzielić za L. Morawskim na trzy kategorie. Pierwszą z nich są formy postępowania sądowego, które są alternatywne do procesu. Należą do nich postępowanie odrębne oraz postępowanie nieprocesowe....