ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 1/2019

Mediacja w procesie rozwodowym: w oczekiwaniu na promocyjną mapę drogową

DOI: 10.32027/ADR.19.1.2
Małgorzata Rol
doktorantka na WPAiE Uniwersytetu Wrocławskiego; mediator posiadający certyfikat z zakresu mediacji rodzinnych zgodny ze standardami European Forum for Training and Research in Family Mediation
Abstrakt

Zagadnienia wprowadzające Na wstępie rozważań wskazać należy, że wprowadzenie mediacji do polskiego postępowania cywilnego wiązało się przede wszystkim z koniecznością ustanowienia postępowania alternatywnego do postępowania sądowego w zakresie rozwiązywania spraw cywilnych. W polskim systemie prawnym mediacja w sprawach cywilnych została wprowadzona ustawą z 28.7.2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, która weszła w życie 10.12.2005 r.1 Zgodnie z zapisami powyższej ustawy, przepisy regulujące mediację zostały określone w głównym akcie prawnym jakim jest Kodeks postępowania cywilnego. Ustawodawca wyszedł bowiem z założenia, że z uwagi na przedmiot mediacji w sprawach cywilnych, powinna być ona umieszczona właśnie w akcie prawnym regulującym postępowanie cywilne2. Celem nowelizacji było również umożliwienie stronom stosunku cywilnoprawnego jak najszerszego korzystania z instytucji mediacji; zwłaszcza stwierdzono, że za pomocą tego rozwiązania mogą być rozwiązywane wszelkie sprawy cywilne, które mogą być rozstrzygnięte w drodze ugody sądowej, zgodnie z art. 10 KPC3. W tym miejscu przytoczenia wymagają przepisy szczególne dotyczące mediacji w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, które w sposób jasny i przejrzysty regulują kwestie spraw wchodzących w zakres stosunków rodzinnych i opiekuńczych4.37 Jak to wielokrotnie podkreślano w literaturze, istotą postępowania mediacyjnego w sprawach cywilnych jest umożliwienie stronom za pomocą odpowiednich technik mediacyjnych znalezienie wspólnych rozwiązań w sprawach spornych. Postępowanie mediacyjne charakteryzuje się dobrowolnością, brakiem jawności oraz bezstronnością mediatora. Jak podkreślają sami mediatorzy: mediator nie jest sędzią, nie rozstrzyga sporu, mediator nie jest terapeutą, nie prowadzi psychoterapii, mediator nie jest doradcą prawnym, nie udziela porad prawnych5. Mediator jest bezstronnym i neutralnym ekspertem od komunikacji między stronami sporu, pomagającym stronom rozwiązać spór6. Należy się zgodzić z poglądem panującym w literaturze, że z całokształtu przepisów regulujących mediację wynika, iż mediacja w sprawach cywilnych jest „dobrowolną metodą rozwiązywania sporów cywilnoprawnych, z udziałem bezstronnej i neutralnej osoby trzeciej (mediatora), której zadaniem jest pomoc stronom będącym w sporze w osiągnięciu wspólnie akceptowanego rozwiązania, a w szczególności zawarcia ugody”7. Pojawiające się coraz częściej w społeczeństwie problemy są wynikiem przede wszystkim braku wzajemnego porozumienia pomiędzy stronami, ale także braku umiejętności odnalezienia się w sytuacji konfliktowej.Korzyści płynące z mediacji  W obecnej rzeczywistości społecznej mediacja odgrywa coraz większą rolę jako alternatywna względem sądownictwa powszechnego metoda rozwiązywania sporów8. Mówiąc o...