Abstrakt

Stan faktyczny i rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego Stan faktyczny sprawy rozstrzygniętej komentowanym postanowieniem był następujący. Telco sp. z o.o. oraz TMD GmbH i E. S.A. brały udział w postępowaniu arbitrażowym przed Międzynarodowym Trybunałem Arbitrażowym Austriackiej Izby Gospodarczej w Wiedniu (Vienna International Arbitral Centre). Trybunał Arbitrażowy wydał wyrok, który Telco zaskarżyła do sądu państwowego, domagając się jego uchylenia. Wyższy Sąd Krajowy (Oberlandesgericht, OLG) w Wiedniu oddalił żądanie o uchylenie orzeczenia arbitrażowego. Rozstrzygnięcie to utrzymał w mocy Sąd Najwyższy w Wiedniu oddalając rewizję nadzwyczajną od orzeczenia OLG wniesioną przez Telco, podkreślając brak legitymacji procesowej ze strony Telco (wynikający z braku związania Telco wyrokiem arbitrażowym). Ponieważ konkluzja o braku związania wyrokiem arbitrażowym była dla Telco korzystna, wniosła ona o uznanie za skuteczny na terytorium Polski wyroku wiedeńskiego OLG. Sądy Okręgowy i Apelacyjny wniosek ten oddaliły, a ich orzeczenia zostały zaaprobowane przez Sąd Najwyższy.53 Sąd Najwyższy przyjął, że wyrok sądu zagranicznego oddalający skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego nie podlega uznaniu na podstawie art. 1145 § 1 KPC. Wyrok taki nie ma tzw. zdatności uznaniowej. Ma on jedynie charakter kontrolny, a nie merytoryczny. Nie jest całkowicie samodzielny, lecz jest związany z wyrokiem arbitrażowym. Sąd Najwyższy podkreślił, że nie należy, poprzez uznanie wyroku sądu zagranicznego oddalającego skargę o uchylenie wyroku sądu arbitrażowego, ograniczać swobody sądu decydującego o uznaniu orzeczenia arbitrażowego wydanego za granicą. Wskazał ponadto, że w Konwencji nowojorskiej1 uregulowano w sposób wyczerpujący sprawę przesłanek uznania lub stwierdzenia wykonalności zagranicznych orzeczeń arbitrażowych. W konsekwencji ocenę czy przesłanki te występują, należy pozostawić sądowi, który orzeka o uznaniu zagranicznego orzeczenia arbitrażowego.Uwagi wstępne W niniejszym komentarzu koncentruję się na umieszczeniu rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego z 6.11.2009 r. w szerszym kontekście dyskusji toczącej się na świecie w odniesieniu do możliwości uznawania orzeczeń zagranicznych sądów powszechnych oddalających skargę o uchylenie wyroku sądu arbitrażowego2. Rozważał będę również, czy uznaniu mogą podlegać rozstrzygnięcia zagranicznych sądów powszechnych dokonujące uznania wyroku sądu arbitrażowego bądź stwierdzające jego wykonalność. W tym miejscu nie będę się natomiast zajmował zagadnieniem wpływu orzeczeń uchylających wyrok sądu polubownego (set-aside judgments, annullment judgments, vacating judgments) na uznanie rozstrzygnięcia arbitrów w państwie, w którym wierzyciel egzekwujący3 dochodzi uznania bądź wykonania wyroku arbitrażowego. Orzeczenie, które oddala skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego, wydane z reguły w państwie siedziby arbitrażu, określa się czasem mianem confirmation judgment...