ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 3/2018

Wzmocnienie pozycji mediacji i arbitrażu na gruncie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego

Monika Utracka
doktorantka w Katedrze Prawa Karnego WPiA Uniwersytetu Jagiellońskiego
Abstrakt

Wprowadzenie Alternatywne metody rozwiązywania sporów, w tym mediacja oraz arbitraż stały się w ostatnich latach przedmiotem szerokiego zainteresowania zarówno prawodawcy (zarówno europejskiego jak i krajowego) oraz przedstawicieli doktryny. W warunkach polskich, w praktyce, ciągle jeszcze dostrzega się, że ADR, w tym mediacja oraz arbitraż, z trudem torują sobie drogę do szerokiego zastosowania, jako alternatywy dla sądowych metod rozstrzygania sporów. Niewątpliwie pewnego rodzaju ułatwieniem mają być przepisy nowelizujące wskazane instytucje, które zostaną omówione i ocenione w niniejszym opracowaniu. Dnia 10.9.2015 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów1.Alternatywne sposoby rozwiązywania konfliktów – rodzaje i pojęcia Zgodnie z poglądami wyrażonymi w piśmiennictwie, alternatywne sposoby rozwiązywania konfliktów występują w ramach tzw. trybów kontraktowego, koncyliacyjnego, a także arbitrażowego, w ramach których zostały uznane za podstawowe: a) negocjacje,107b) mediacje,c) arbitraż.  Obecnie jest to funkcjonujący podział, który został przyjęty w praktyce, a także opisany w nauce. Wyróżnienie to oparte zostało na następujących kryteriach: a) stopniu sformalizowania procedur; b) liczbie oraz statusie osób zaangażowanych (strony, a także osoby trzecie) c) ewentualnych uprawnieniach władczych posiadanych przez osoby trzecie2. Pojęcie „alternatywne tryby” definiowane jest jako wszelkie, poza procesowymi, możliwości postępowania w sporze albo – za pomocą kryterium funkcji – jako formy, które zostały oparte na idei rozwiązywania, a nie rozstrzygania sporów. Przyjęcie konkretnej perspektywy determinuje katalog wskazanych trybów. W pierwszym przypadku je ogranicza do trybów: negocjacji, mediacji oraz arbitrażu, w drugim zaś do negocjacji i mediacji. Podstawowa klasyfikacja definicji ADR...