ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 3/2018

Skuteczność zapisu na sąd polubowny a umowa przelewu wierzytelności w prawie polskim i włoskim

Anna Barańska
doktorantka w Katedrze Prawa Prywatnego Międzynarodowego na WPiA Uniwersytetu Jagiellońskiego; absolwentka Szkoły Prawa Włoskiego i Europejskiego na Uniwersytecie Warszawskim; ukończyła aplikację ogólną w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury
Abstrakt

Wprowadzenie Analizując obowiązujące przepisy prawa zarówno w porządku polskim, jak i włoskim nie sposób jednoznacznie rozstrzygnąć, czy przelew wierzytelności rozciąga się na klauzulę arbitrażową. Negatywna odpowiedź na to pytanie prowadzi do wniosku, że umowa arbitrażowa wiązałaby dalej wyłącznie cedenta z dłużnikiem, a wszelkie spory wynikłe z relacji pomiędzy cesjonariuszem i dłużnikiem winny być rozpatrywane jedynie przed sądem powszechnym. Konkluzja ta wydaje się jednak sztuczna i trudna do zaakceptowania przez doktrynę oraz praktyków obu systemów prawnych. „Automatyczne” związanie cesjonariusza (i kolejnych nabywców wierzytelności) zapisem na sąd polubowny pozwala bowiem uniknąć niepożądanego ograniczenia skuteczności umowy arbitrażowej oraz niepewności w tym zakresie, co z kolei sprzyja pewności i usprawnieniu obrotu.Zapis na sąd polubowny a umowa przelewu w prawie polskim Zgodnie z treścią art. 1157 KPC, rozstrzygnięciu sądu polubownego w prawie polskim mogą być poddane spory o prawa majątkowe lub prawa niemajątkowe, mogące być przedmiotem ugody sądowej, z wyjątkiem spraw o alimenty. Do obligatoryjnych elementów zapisu, stosownie do art. 1161 § 1 KPC, należy: oznaczenie stron, ustanowienie kompetencji sądu polubownego oraz określenie sporu lub stosunku prawnego, z którego mogą wyniknąć spory poddane kognicji tego sądu.5 Problem możliwości podnoszenia zarzutu istnienia zapisu na sąd polubowny w stosunkach pomiędzy dłużnikiem a cesjonariuszem pojawia się w polskiej judykaturze już od czasów przedwojennych. Początkowo przyjmowano, że zapis na sąd polubowny zasadniczo obejmuje tylko osoby, które go podpisały, a wyjątkowo ich następców prawnych pod tytułem ogólnym1. Za skutecznością klauzuli arbitrażowej wobec cesjonariusza opowiedział się dopiero Sąd Najwyższy w wyroku z 1.3.1934 r.2 Współcześnie stanowisko to podtrzymał i obszernie uargumentował Sąd Najwyższy w wyroku z 3.9.1998 r.3, w którym zauważył, że kluczowym elementem...