Abstrakt

Wprowadzenie Rozwój alternatywnych metod rozwiązywania sporów stanowi odpowiedź na kryzys sądownictwa powszechnego, związany przede wszystkim z przewlekłością postępowań, wysokimi kosztami oraz formalizmem procesowym1. Państwa coraz chętniej dopuszczają rozwiązania systemowe, które przekazują kompetencje orzecznicze na rzecz innych podmiotów niż sądy państwowe. Taką alternatywę rozwiązywania sporów dla sądu powszechnego stanowi arbitraż, określany mianem sądownictwa polubownego. Popularność sądów arbitrażowych wśród przedsiębiorców ciągle rośnie. Sam Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izie Gospodarczej w Warszawie w 2017 r. odnotował około 200 nowych spraw, z czego ponad 10% miało charakter międzynarodowy2. U podstaw sądownictwa polubownego leży zasada autonomii woli stron3. To strony decydują o zawarciu umowy o arbitraż, wyłączając tym samym kognicję sądu państwowego. Co więcej, to strony co do zasady ustanawiają skład sędziowski, który rozstrzygnie dany spór. Swoboda stron w zakresie ustanowienia sądu polubownego jest bardzo szeroka, a jej ograniczenia wypływają z zasady równouprawnienia stron w postępowaniu arbitrażowym oraz z regulacji ustawowych4. Decydujące znaczenie dla prawidłowego przebiegu postępowania arbitrażowego ma wybór odpowiedniego arbitra. To bowiem od jego kwalifikacji zawodowych, niezależności i bezstronności oraz cech osobowości będzie zależało całe postępowanie.  W ramach postępowania polubownego na arbitrze ciążą pewne obowiązki. Niewywiązanie się z nich może prowadzić do pociągnięcia arbitra do odpowiedzialności o różnym charakterze. Odpowiedzialność arbitra może bowiem polegać na utracie mandatu, odpowiedzialności odszkodowawczej, a w przypadku stałych sądów polubownych również odpowiedzialności dyscyplinarnej.33 Przedmiotem niniejszej pracy jest omówienie problematyki odpowiedzialności odszkodowawczej...