Abstrakt

Wprowadzenie Czasy współczesne przynoszą wzmożone zainteresowanie alternatywnymi metodami rozwiązywania sporów, rozumianymi jako metody pozasądowe i ugodowe. Szczególnie na gruncie polskim jest to temat budzący żywe emocje ze względu na powszechnie panujące przekonanie (mniejsza, na ile słuszne) o powolności i nieefektywności drogi sądowej, zwłaszcza w zakresie spraw cywilnych1. Faktem bezspornym jest przeciążenie sądów, i to niezależnie od stosunkowo dużej liczby orzekających sędziów w stosunku do liczby ludności2. Niewątpliwie zatem poszukiwanie alternatywnych dróg rozwiązywania sporów ma pełne uzasadnienie. W tym kontekście zasadne wydaje się szukanie inspiracji w rozwiązaniach sprawdzonych, a przynajmniej stosowanych już w innych porządkach prawnych. Oczywiście, zacząć należy od systemów możliwie bliskich polskiemu – do takich niewątpliwie zalicza się prawo niemieckie. Zna ono specyficzny typ koncyliacyjnego rozwiązywania sporów, systemowo usytuowany na pograniczu sfery sądowo-urzędowej i prywatnej – jest nim ugoda adwokacka (Anwaltsvergleich). Celem niniejszego artykułu będzie przedstawienie niemieckiej regulacji tej instytucji, a przez to jej cech szczególnych i ograniczeń. Pozwoli to na odniesienie do prawodawstwa polskiego, dając przede wszystkim podstawę do odpowiedzi na pytanie: czy ugoda 13adwokacka byłaby pożądanym środkiem pozasądowego rozwiązywania sporów w rodzimym systemie prawnym? Jeżeli tak: czy zasadne byłoby bezpośrednie jej przeszczepienie z ustawodawstwa niemieckiego?Regulacja ugody adwokackiej w Niemczech Na gruncie prawa niemieckiego ugoda adwokacka stanowi szczególną formę ugody pozasądowej, która – podobnie jak w prawie polskim – stanowi jedną z umów nazwanych, uregulowaną w § 779 BGB. Ugodę adwokacką uregulowano jednak w ustawie procesowej; najpierw, w 1991 r. jako § 1044b ZPO3, a następnie, ustawą z 22.12.1997 r.4 w § 796a–796c...