Abstrakt

Wstęp Od wydania przez Ministra Sprawiedliwości rozporządzenia z 20.6.2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym1 minęło już sporo czasu. Mimo to nie ukazało się w powszechnie dostępnej literaturze branżowej jakiekolwiek szczegółowe opracowanie zasad wynagradzania mediatorów w sprawach cywilnych. Ostatnie opracowanie zagadnienia2 obejmuje jeszcze poprzedni stan prawny, tj. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 30.11.2005 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym3. Podstawowym celem artykułu jest analiza rozporządzenia z 20.6.2016 r., obejmująca dokonanie wykładni językowej i celowościowej, uwzględniającej postanowienia Konstytucji RP oraz aktów prawa unijnego, poza § 5 rozporządzenia dotyczącym zagadnień podatkowych. Wspomniane rozporządzenie zostało wydane w związku ze zmianą modelu mediacji wprowadzoną do polskiego procesu cywilnego nowelizacją z 10.9.2015 r.4 Inicjatywa ustawodawcza wiązała się z wdrożeniem do krajowego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/11/UE z 21.5.2013 r. w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) Nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE5. Jeszcze przed procedowaniem w Sejmie RP zwrócono uwagę na konieczność wydania przez Ministra Sprawiedliwości nowego rozporządzenia dotyczącego wynagrodzenia mediatorów. Podstawową koncepcją omawianą w toku prac parlamentarnych było uzupełnienie art. 981 § 4 KPC o kolejną 5przesłankę, kto´ra będzie brana pod uwagę przy konstruowaniu rozporządzenia, do ustalenia wysokości wynagrodzenia mediatorów – sprawność postępowania mediacyjnego. Powyższe kryterium miało na celu zwiększenie motywacji mediatorów do efektywnego prowadzenia mediacji, a w konsekwencji podwyższenie skuteczności mediacji6. O ile obecnie oczywiste stało się, że szybkie rozwiązanie sporu pozwala na obniżenie jego kosztów7, o tyle nie można pomijać jednak faktu, że mediatorowi za wykonaną pracę należy się – co do zasady – wynagrodzenie. Jego stawka musi być uczciwa, rynkowa i konkurencyjna. W przeciwnym przypadku, gdy jest określona na niskim poziomie, szkodzi nienależycie wynagradzanemu mediatorowi oraz całemu rynkowi mediacji, który wówczas nie rozwija się w kierunku wyznaczonym...