Abstrakt

Wstęp Swoista ramowość i elastyczność, a miejscami wręcz ogólnikowość przepisów Części V KPC o postępowaniu przed sądem polubownym pozostaje w ścisłym związku z zasadą autonomii woli, będącą fundamentem instytucji sądownictwa polubownego, a ściślej z autonomią proceduralną postępowania arbitrażowego względem regulacji postępowania cywilnego sądowego. Ramowość ta pozostawia bowiem stronom postępowania arbitrażowego szeroką przestrzeń, która pozwala na ukształtowanie przez nie zasad i sposobu procedowania przed sądem polubownym (art. 1184 § 1 KPC) w sposób adekwatny do specyfiki zaistniałego pomiędzy nimi sporu bądź stosunku prawnego, na gruncie którego mogą powstać spory w przyszłości, objętych zapisem na sąd polubowny, a także ich osobistych preferencji i potrzeb. Elastyczność ta, będąc warunkiem koniecznym dla ukształtowania postępowania arbitrażowego jako realnej alternatywy dla sądowego postępowania cywilnego (a patrząc bardziej realistycznie – wartościowego uzupełnienia wachlarza dostępnych dla uczestników obrotu instrumentów rozwiązywania sporów oraz dochodzenia ochrony prawnej w sprawach cywilnych), a zarazem jednym z istotnych atutów sądownictwa polubownego na tle postępowania przed sądem państwowym, w pewnych przypadkach stanowi jednak również źródło istotnych problemów prawnych, związanych z niepewnością co do właściwego sposobu wypełniania luk (pozornych bądź rzeczywistych) w obowiązującym materiale normatywnym w procesie stosowania prawa arbitrażowego. Dobrą egzemplifikacją zasygnalizowanego powyżej fenomenu jest kwestia wpływu cofnięcia pozwu w postępowaniu arbitrażowym na materialno-prawne skutki powiązane z wszczęciem tego postępowania (w tym zwłaszcza przerwę przedawnienia roszczenia dochodzonego w jego ramach). O ile bowiem w prawie polskim, na gruncie procesu cywilnego skutki cofnięcia pozwu w ww. zakresie zostały unormowane wprost w art. 203 § 2 zd. pierwsze KPC, o tyle art. 1198 pkt 1 KPC odnoszący się do dopuszczalności oraz konsekwencji cofnięcia pozwu w postępowaniu arbitrażowym w przedmiotowej kwestii milczy. 55Nie przesądzając w tym miejscu ewentualnej dopuszczalności takiego zabiegu, już na wstępie wskazać należy, że uregulowania następstw skutecznego cofnięcia pozwu dla materialno-prawnych skutków wytoczenia powództwa na próżno szukać również w regulaminach wiodących polskich instytucji arbitrażowych1.  Mając na względzie doniosłość teoretyczną i praktyczną tej – nieanalizowanej dotychczas bliżej w piśmiennictwie – kwestii2, celem niniejszego artykułu jest przedstawienie możliwych w tym zakresie rozwiązań, ich ewaluacja, a następnie próba sformułowania stanowiska co do wpływu cofnięcia pozwu w postępowaniu arbitrażowym na przerwę przedawnienia roszczenia, będącą najbardziej reprezentatywnym (bo najpowszechniejszym) i przez to praktycznie najbardziej doniosłym materialno-prawnym skutkiem wytoczenia powództwa w polskim porządku prawnym3. Ze względu przy tym na ramy niniejszego artykułu, dla uproszczenia analizy, zawarte w nim rozważania zasadniczo prowadzone będą przy przyjęciu założenia, że to prawo polskie stanowi właściwe dla danego postępowania lex loci arbitri (Część V KPC), a także prawo materialne właściwe dla spornego stosunku.56Hipotetyczne możliwości rozwiązania problemu wpływu cofnięcia pozwu przed sądem arbitrażowym na przerwę przedawnienia związaną z jego wszczęciem W analizowanym zakresie należy rozważyć...