Abstrakt

I. Nowe rodzaje postępowań ADR Głównym celem ustawy o ADR jest uregulowanie zasad prowadzenia postępowań ADR w sporach konsumenckich. Pojęcie sporu konsumenckiego zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 3 ustawy o ADR jako: „spór między konsumentem a przedsiębiorcą wynikający z zawartej z konsumentem umowy”. Ustawa o ADR nie zawiera legalnej definicji sporu. Ta na pozór nieistotna uwaga ma znaczenie o tyle, że ustawodawca spod reżimu ustawowego wyłączył określone kategorie postępowań, w tym postępowanie reklamacyjne, rozpatrywanie skarg konsumentów przez przedsiębiorcę, a także bezpośrednie negocjacje między konsumentem a przedsiębiorcą (art. 5 pkt 2 ustawy o ADR). Wymogiem rozpatrzenia sporu przez podmiot uprawniony (dalej jako: podmiot ADR) jest bowiem próba kontaktu wnioskodawcy z drugą stroną i bezpośredniego rozwiązania sporu – w razie jej braku podmiot ADR może odmówić rozpatrzenia sporu, jeśli przewidział taką sytuację w swoim regulaminie (art. 34 ust. 2 pkt 1 ustawy o ADR).63 Co do pojęcia „konsument” i „przedsiębiorca”, ustawa o ADR odsyła w tym zakresie do definicji zawartych odpowiednio w art. 221 i 431 KC. Ustawa o ADR ma zastosowanie do „umów” zawartych między wyżej wskazanymi podmiotami. Warto zważyć na fakt, że w art. 2 ust. 1 dyrektywy o ADR mówi się jedynie o „umowach sprzedaży lub umowach o świadczenie usług”, co jednak nie stoi na przeszkodzie temu, aby Państwa Członkowskie wprowadziły przepisy wykraczające poza przepisy określone w niniejszej dyrektywie, aby zagwarantować wyższy poziom ochrony konsumentów (art. 2 ust. 3 zd. 2 dyrektywy o ADR). Dyrektywa o ADR ma bowiem jedynie charakter ramowy. Z argumentu lege non distinguente należy więc wysnuć wniosek, że ustawa ma zastosowanie do wszelkich umów, które są zawierane między konsumentami a przedsiębiorcami, co niewątpliwie należy uznać za słuszny krok w kierunku poprawy sytuacji tych pierwszych. W art. 3 ustawa o ADR wprowadza trzy grupy pozasądowych postępowań, których celem jest rozwiązanie sporu konsumenckiego zgodnie z zasadami w niej określonymi. Są to opisane w pkt 1–3 tego artykułu postępowania polegające kolejno na umożliwieniu zbliżenia stanowisk stron w celu rozwiązania sporu przez jego strony, przedstawieniu stronom propozycji rozwiązania sporu bądź rozstrzygnięciu sporu i narzuceniu stronom jego rozwiązania. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy o ADR3, przykładami tego typu postępowań miałyby być odpowiednio: negocjacje i mediacje, koncyliacje lub postępowania wiążące, tj. sądownictwo polubowne (arbitraż). Jak zauważono w uzasadnieniu do projektu ustawy, dwa pierwsze rodzaje postępowań, tj. mające na celu zbliżenie stanowisk stron lub przedstawienie im propozycji rozwiązania, stanowią novum o tyle, że w ich zakresie zastosowanie znajdą tylko przepisy ustawy o ADR. W przypadku postępowań „wiążących”, w których podmiot ADR narzuca rozwiązanie...