Abstrakt

Uwagi wstępne Zainteresowanie problematyką „ucywilnienia” regulacji karnomaterialnych wiąże się z wyraźnym zaakcentowaniem na tej płaszczyźnie idei kompensacji oraz konsensualizmu, które – pomimo swego prywatnoprawnego rodowodu1 - stały się obiektem zainteresowania współczesnej myśli penalnej2. Pomimo że obecność wspomnianych idei komponuje 65się zwłaszcza z zaleceniami socjologicznej teorii konfliktów, w których przekonuje się, iż w prawidłowo zorganizowanym wymiarze sprawiedliwości pożądane jest, aby rozwiązywanie konfliktów „rozpoczynało się” na jak najniższym poziomie instytucjonalizacji i formalizacji3, to jednak należy stwierdzić, że niniejsze przekonanie nie uzyskało bezwarunkowej akceptacji zarówno w teorii, jak również w praktyce stosowania prawa karnego. Obawy przed „sprywatyzowaniem” rozwiązań prawnokarnych wzbudzały i nadal wzbudzają liczne kontrowersje4. W kontekście ostatnich zmian legislacyjnych w obszarze prawa karnego materialnego znamiennym przykładem w tym względzie pozostaje, już wprawdzie nieobowiązująca, regulacja umorzenia konsensualnego (d. art. 59a KK)5, która stanowiła samoistną, a przy tym verba legis powiązaną z przeprowadzoną mediacją podstawę bezwarunkowego umorzenia postępowania6.66Cele kary kryminalnej w świetle KK W literaturze prawa karnego podnosi się zgodnie, że kara kryminalna, jako jeden z mechanizmów kontroli społecznej7, powinna spełniać określone cele8. W tym zakresie wymienia się w doktrynie przedmiotu zarówno cel sprawiedliwościowy, indywidualno- oraz ogólnoprewencyjny, jak również – co dowodzi ewolucyjnego spojrzenia na problematykę wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych – cel kompensacyjny. Wspomniane cele znajdują odzwierciedlenie nie tylko na płaszczyźnie normatywnej, w ramach konkretnych regulacji ustawowych, lecz także w praktyce stosowania prawa przez sądy, zwłaszcza w procesie kształtowania sędziowskiego wymiaru kary. Należy bowiem zaznaczyć, że ustawodawca, formułując ogólne oraz szczególne dyrektywy sądowego wymiaru kary, wskazał właśnie, w ramach wspomnianych regulacji dyrektywalnych, stawiane...