Abstrakt
Uwagi wstępne Postępowanie mediacyjne zostało wprowadzone do polskiego systemu prawa cywilnego ustawą z 28.7.2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw1, która weszła w życie 10.12.2005 r. Dotychczasowa regulacja zawarta w Kodeksie postępowania cywilnego zachowała zasadniczo swój pierwotny kształt, gdyż była nowelizowana jedynie kilkukrotnie, przy czym zwraca uwagę istotna modyfikacja obowiązków mediatora związanych z procedurą przygotowania ugody i złożenia protokołu mediacyjnego w sądzie. Ustawą z 16.9.2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw2 nałożono na mediatora szczególny obowiązek informacyjny, bowiem zgodnie z art. 18312 § 21 KPC przez podpisanie ugody strony wyrażają zgodę na wystąpienie do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie, o czym mediator informuje strony. Ponadto na mocy ustawy z 10.9.2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów3art. 18313 § 1 KPC nadano treść, według której w przypadku gdy strona, po zawarciu ugody, w ramach mediacji prowadzonej na podstawie umowy o mediację, wystąpi do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie ugody mediator składa protokół w sądzie, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy według właściwości ogólnej lub wyłącznej. Powyższe zmiany normatywne wymagają analizy wzajemnego stosunku powołanych przepisów oraz obowiązków mediatora, jakie z nich wynikają. Wątpliwości interpretacyjne mogą bowiem pojawić się z uwagi na różną datę dokonanych interwencji ustawodawczych. Umożliwi to ocenę polskiej regulacji w zakresie prawidłowości i zasadności nowelizacji.91Zgoda stron jako przesłanka wystąpienia do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem W pierwszej kolejności wskazać należy, że postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem wszczynane jest na wniosek strony, nie zaś z urzędu4. W treści art. 18312 § 21 KPC wskazane zostało, że przez podpisanie ugody strony wyrażają zgodę na wystąpienie do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie, przy czym brak oznaczenia podmiotu, który z takim wnioskiem ma wystąpić. Prima facie wydawać by się mogło, że uprawnienie takie zostało przekazane mediatorowi, skoro strony wyrażają na to zgodę przez sam fakt podpisania ugody. Należy jednak wskazać, że inicjatywa do złożenia przedmiotowego wniosku należy wyłącznie do stron mediacji. Ustawodawca nie wprowadził zatem żadnego mechanizmu kompetencyjnego dla mediatora5. Na wyraźne żądanie stron niewykluczone byłoby jednak upoważnienie mediatora do czynności faktycznej polegającej na przesłaniu wniosku do sądu inicjującego określone postępowanie cywilne, nie doprowadziłoby to jednak do modyfikacji podmiotowej uczestników tego postępowania, zaś wniosek taki powinien spełniać ogólne wymogi pisma procesowego. Jak wskazano wyżej ustawą nowelizacyjną z 2011 r. do art. 18312 KPC dodany został § 21. Przedmiotowa modyfikacja stanowiła implementację do polskiego porządku prawnego art. 6 ust. 1 zd. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z 21.5.2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych6, na mocy którego to przepisu państwa członkowskie zapewniają stronom lub jednej ze stron,...