Abstrakt

I. Postępowanie przed Sądem Polubownym ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji 1. Zakres Regulaminu Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych  Podstawowym aktem prawnym, który reguluje najważniejsze zasady rozstrzygania sporów przed Sądem Polubownym ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji, jest Regulamin Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych przy PIIT. Uchwalony on został na podstawie Statutu SPDI. Tekst jednolity Regulaminu ogłoszony został przez Radę Sądu 28.5.2008 r. Akt ten obowiązuje od 1.6.2008 r.  Ogólne postanowienia regulaminu wyraźnie określają, że SPDI, mający siedzibę w Warszawie, jest powołany do rozstrzygania sporów o naruszenia praw, które powstają w wyniku zawarcia umowy o utrzymywanie domeny internetowej w domenie „.pl”. W sytuacji, gdy dochodzi do ewentualnych sprzeczności pomiędzy prawem Rzeczypospolitej Polskiej a regulaminem SPDI, postanowienia regulaminu niezgodne z normą prawną muszą ustąpić.  W zakresie nieuregulowanym w Regulaminie zastosowanie znajdują przepisy Części piątej Kodeksu postępowania cywilnego, którą nazwano „Sąd polubowny (arbitrażowy)” (art. 1154–1217). Podkreślić należy, że została przyjęta ogólna regulacja, bez wyodrębniania arbitrażu w sprawach „krajowych” i sprawach „międzynarodowych”.  Określone w regulaminie podstawowe zasady postępowania sądu polubownego są oczywiście zgodne z regulacjami w tym zakresie, znajdującymi się w Kodeksie postępowania cywilnego. W związku z tym, na podstawie art. 1157 KPC, strony mogą poddać pod rozstrzygnięcie spory dotyczące spraw majątkowych lub niemajątkowych, mogące być przedmiotem ugody sądowej1. Postanowienia regulaminu nie wykluczają ponadto możliwości dochodzenia przez powoda roszczeń innych niż wymienione w pozwie wobec pozwanego w odrębnych postępowaniach.15 Zapis na sąd polubowny jest centralną instytucją sądownictwa polubownego. Stanowi on bowiem jedyną podstawę wyłączenia kognicji sądu powszechnego w danej sprawie i rozstrzygnięcia jej w drodze arbitrażu. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przyznają stronom sporu szeroką autonomię w zakresie wyboru arbitrów oraz przebiegu i zasad postępowania. Liczne przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące zapisu na sąd polubowny mają bowiem znaczenie jedynie subsydiarne i stosuje się je tylko w przypadku, gdy strony inaczej nie postanowiły.  Kodeks nie zawiera wskazówek, jakie elementy powinien zawierać pozew, dlatego powszechnie się uważa, że można w tej sprawie posiłkować się art. 126 i 187 KPC, które traktują o elementach, jakie powinien zawierać pozew, aby był skuteczny.  W praktyce działalności sądu polubownego pojawiły się wątpliwości interpretacyjne, związane z rozpoznawaniem przez SPDI spraw o nazwy domen w zakresie niejednoznacznego sformułowania (art. 2 ust. 2 Regulaminu): „rozstrzyganie sporów o naruszenie praw”. Podstawą prawną do roszczeń o naruszenia praw do firmy czy praw własności intelektualnej są przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jednocześnie należy przypomnieć, że ochrona niezarejestrowanych oznaczeń bądź oznaczeń przedsiębiorstwa, jak również ochrona przed nieuczciwymi zachowaniami, których bezprawność wynika z naruszenia klauzuli generalnej, nie są postaciami „naruszenia praw”2. W doktrynie przyjmuje się raczej, że ochrona przed czynami nieuczciwej konkurencji, to forma polegająca na ochronie uzasadnionych interesów przedsiębiorców, mająca postać ochrony deliktowej3. W związku z powyższym nie sposób stwierdzić, że rozstrzygnięcia oparte na przepisach o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mają charakter dotyczący naruszenia praw.  Za dość sporną kwestię uważa się w doktrynie również rozstrzyganie przez SPDI spraw o nazwę domeny w sytuacji, kiedy dochodzi do oceny naruszenia dóbr osobistych osób prawnych lub fizycznych. Zasadniczo przyjmuje się, że sąd polubowny nie jest władny do tego, aby orzekać o naruszeniu dóbr osobistych. W praktyce oczywiście zdarza się często, że nazwiska oraz nazwy są rejestrowane w charakterze domen przez osoby nieuprawnione, niemniej jednak uznaje się, że powinny one znaleźć się poza kompetencjami sądów polubownych. Warto jednak zaznaczyć, że jeśli z określonymi dobrami osobistymi wiążą się interesy majątkowe, to wówczas rozpoznanie żądań jest możliwe wyłącznie w granicach wskazania podstaw roszczeń, mających majątkowy charakter4.  Jeśli chodzi o zakres podmiotowy Regulaminu, to w świetle jego art. 2 ust. 4 przed sądem polubownym rozstrzygane są spory, w których przynajmniej jedna ze stron ma swoją siedzibę bądź miejsce zamieszkania na terenie Polski. Jeżeli stronami są wyłącznie osoby bądź jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej, mające siedzibę poza terenem Rzeczypospolitej Polskiej, bądź osoby fizyczne, mieszkające poza Polską, to zastosowanie znajdują przepisy Regulaminu Arbitrażu Centrum Mediacji i Arbitrażu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, mającej siedzibę w szwajcarskiej Genewie5.162. Zasady postępowania przed Sądem Polubownym ds. Domen Internetowych  Zasady sądownictwa polubownego mają charakter uniwersalny, a więc zbliżone reguły, jak przy innych sprawach. Do niewątpliwych atutów postępowania tego rodzaju zaliczyć można poufność, która nie wynika wprost z przepisów, wywodzi się ją raczej z charakteru arbitrażu. Postępowanie przed Sądem Polubownym...