Abstrakt

Wprowadzenie  Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego działa na polskim rynku finansowym od marca 2008 r. Liczba składanych wniosków i rozpatrywanych przez niego spraw od początku istnienia Sądu systematycznie rośnie1. Obecnie jest to jeden z najważniejszych w Polsce niezależnych i wyspecjalizowanych ośrodków udostępniających alternatywne metody rozwiązywania sporów na rynku finansowym. Od samego początku jednym z kluczowych narzędzi wykorzystywanych w pracach tego Sądu była mediacja. Jej znaczenie i liczba rozstrzyganych w ten sposób sporów również cały czas rośnie. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie procedury postępowania mediacyjnego stosowanej przed tym Sądem, w szczególności w kontekście zmienionego 1.2.2016 r. regulaminu Sądu oraz analiza korzyści i występujących ograniczeń w toku postępowania przed Sądem.  Na wstępie przypomnieć należy, że mediacja to sposób polubownego rozstrzygania sporów. Mediacja polega na poszukiwaniu rozwiązania konfliktu pomiędzy stronami, które w obecności mediatora dążą do zawarcia ugody akceptowanej przez obie strony sporu. Ważna jest obecność mediatora, którego celem jest pomoc w osiągnięciu porozumienia pomiędzy stronami sporu. Mediator jest bezstronną osobą wybieraną zgodnie przez strony, nie jest doradcą ani rzecznikiem żadnej ze stron, jego jedynym zadaniem jest pomoc w osiągnięciu ugody2. Zasadą mediacji jest jej dobrowolność, która oznacza, że w każdej chwili strony mogą z mediacji zrezygnować3.45Geneza i kognicja Sądu  Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego został powołany do życia 31.3.2008 r. na podstawie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym4. Podstawowym aktem regulującym jego działalność jest Regulamin Sądu Polubownego przy KNF5, który w zmienionej wersji obowiązuje od 1.2.2016 r.  Kognicja Sądu obejmuje rozstrzyganie sporów pomiędzy uczestnikami rynku finansowego, w szczególności pomiędzy instytucjami finansowymi podlegającymi nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego6 a odbiorcami świadczonych przez nie usług. Rozpatrywane są sprawy, których wartość przedmiotu sporu, co do zasady, przekracza 500 zł oraz o prawa niemajątkowe7. Gdy przemawia za tym szczególna zawiłość lub precedensowy charakter sprawy, a także, gdy w sprawie pojawia się szczególnie istotne zagadnienie prawne lub zagadnienie dotyczące szerszego kręgu odbiorców rynku finansowego, Prezes Sądu8 może zdecydować o rozpoznaniu sprawy, której wartość przedmiotu sporu jest niższa niż 500 zł. W takim wypadku na powodzie spoczywa obowiązek uzasadnienia szczególnego charakteru sporu wskazującego na zasadność rozpatrzenia sprawy przez Sąd Polubowny. Przyjęcie takiego rozwiązania należy ocenić pozytywnie. Z jednej strony pozwala ono uniknąć napływu spraw zbyt drobnych, a z drugiej strony zaproponowany próg jest dosyć niski, co ułatwia dostęp do Sądu konsumentom, których spory często dotyczą przecież niewielkich kwot. Co więcej, możliwe jest przykładowo rozpoznanie sprawy o wartości przedmiotu sporu wynoszącej 1 zł, jeżeli uda się przekonać Prezesa...