Abstrakt

Wprowadzenie Prawodawca unijny uznał za konieczne wprowadzenie regulacji dotyczącej procedury prejudycjalnej w celu zapewnienia jednolitej wykładni i stosowania prawa unijnego we wszystkich państwach członkowskich1. Postępowanie prejudycjalne, stanowiące wyraz współpracy sądownictwa unijnego z krajowym, służy także sądowi krajowemu w celu uzyskania odpowiedzi w sytuacji napotkania trudności w zakresie wykładni prawa unijnego lub ważności aktów unijnego prawa pochodnego, w przypadku gdy bez odpowiedzi Trybunału nie może wydać wyroku w sprawie. Pytanie wstępne stanowi również istotny element w systemie ochrony prawnej jednostki2. Zgodnie z treścią przepisu art. 267 TFUE3, sąd jednego z państw członkowskich4 może zadać pytanie prejudycjalne dotyczące wykładni Traktatów lub ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki jedynie, gdy decyzja w tej kwestii konieczna jest do wydania wyroku w sprawie toczącej się przed sądem krajowym. W przypadku, gdy takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, sąd ten zobowiązany jest wnieść sprawę do Trybunału. Oznacza to, że pomiędzy pytaniem wstępnym sądu krajowego oraz przedmiotem postępowania musi istnieć zależność. W przypadku braku wskazanej zależności Trybunał nie będzie posiadał kompetencji do udzielenia odpowiedzi w przedmiocie zadanego pytania5.  Pytanie o interpretację normy prawa unijnego może dotyczyć kwestii uregulowanych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Traktacie o Unii Europejskiej, Traktacie ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, traktatach zmieniających, traktatach akcesyjnych oraz Karcie Praw Podstawowych. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonuje wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy 5lub jednostki organizacyjne Unii Europejskiej. Pytanie wstępne może również dotyczyć ważności unijnego prawa pochodnego. Przedmiotem pytania nie może być kwestia stosowania prawa unijnego. Stosowanie prawa unijnego należy do kompetencji wyłącznej sądu krajowego zwracającego się z pytaniem prejudycjalnym6. W wyroku w sprawie S.A. Portelange v. S.A. Smith Corona Marchant Internationale i in.7, Trybunał wskazał, że pytanie prejudycjalne nie może dotyczyć oceny faktów lub zasadności zadania pytania wstępnego. Trybunał nie rozpatrzy również wniosku wstępnego niespełniającego minimalnych warunków. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy pytanie prejudycjalne nie ma związku z prawem unijnym, sformułowane jest zbyt ogólnikowo, kwestia podniesiona w pytaniu wstępnym nie jest istotna dla rozstrzygnięcia sprawy lub udzielenie odpowiedzi nie mieści się w zakresie kompetencji Trybunału8. W sprawie Rosa García Blanco9 Trybunał zwrócił uwagę, że warunkiem – jak wynika z art. 234 TWE (obecnie art. 267 TFUE) – zastosowania procedury prejudycjalnej jest rzeczywista zawisłość sporu przed sądem krajowym, który będzie wezwany do wyrokowania biorąc pod uwagę orzeczenie prejudycjalne. Stanowisko Trybunału zostało potwierdzone w sprawie Nationale Loterij10. W przytoczonym orzeczeniu Trybunał zwrócił uwagę, że nie jest możliwe wydanie orzeczenia prejudycjalnego, jeżeli sprawa, w której zostało zadane pytanie, nie jest już zawisła przed sądem krajowym. Celem postępowania prejudycjalnego nie jest wydawanie opinii doradczych w przedmiocie ogólnym i hipotetycznym, ale potrzeba...