Abstrakt

Zagadnienia ogólne  W celu właściwego zrozumienia specyfiki postępowania mediacyjnego należy przyjrzeć się także innym alternatywnym metodom rozwiązywania sporów i wskazać wyraźne granice pomiędzy tymi postępowaniami1. Omówienie mediacji na tle pozostałych form ADR jest ważne z tego względu, że często mediatorzy świadomie lub też nie, wykorzystują w toku mediacji elementy specyficzne dla innych alternatywnych metod rozwiązywania sporów2. Czasami również ze względu na specyfikę sporu czy zawartą między stronami umowę konieczne i pożądane jest stosowanie kilku pozasądowych sposobów rozwiązania sporu. W literaturze anglojęzycznej zjawisko to zyskało już nawet odrębne nazwy – multi-tiered dispute resolution (MDR)3, co można przetłumaczyć jako wielopoziomowe lub wielowarstwowe rozwiązywanie sporów i multi-steps ADR, oznaczające wielostopniowe ADR4. Z kolei umowy, w których zawarto postanowienia o stosowaniu kilku metod ADR do 71rozwiązania jednego sporu określane są wieloetapowymi umowami/klauzulami ADR (ang. multistep ADR agreements/clauses)5. Chodzi na przykład o sytuację, w której ze względu na możliwość znacznego przyspieszenia postępowania ustalenie odpowiedzialności strony za skutki wypadku, gdy strony spierają się co do odpowiedzialności, następuje w drodze orzeczenia arbitra lub przez zastosowanie early neutral evaluation, ale już samą kwestię wysokości odszkodowania strony są w stanie ustalić samodzielnie w drodze mediacji6. Stosując wskazaną technikę rozwiązywania sporów, strony zwykle rozpoczynają od form najmniej zinstytucjonalizowanych, by później kierować się ku bardziej sformalizowanym7, choć możliwe jest stosowanie poszczególnych metod osobno w stosunku do wyodrębnionych kwestii spornych, jak podano w powyższym przykładzie. Trzeba również pamiętać, że zaletą ADR jest możliwość swobodnego dobierania właściwych dla samych stron i ich sporu metod jego rozwiązania,...