Abstrakt

Wprowadzenie  Mediacja stanowi instytucję prawną, która w ostatnich latach odgrywa coraz większe znaczenie w polskim systemie prawnym jako alternatywa dla postępowania sądowego. Jednakże pomimo wzrastającego zainteresowania zarówno praktyków jak i teoretyków tą polubowną metodą rozwiązywania sporów, mediacja wciąż nie jest zbyt często stosowanym instrumentem prawnym, który w wielu sprawach z powodzeniem mógłby zastąpić sądownictwo powszechne. Implementacja tej instytucji prawnej do polskiego systemu prawnego nie przynosi oczekiwanych rezultatów ani nie wypełnia założonych funkcji1.  Rozpowszechnianie wiedzy na temat mediacji jest więc niezwykle istotne właśnie ze względu na szereg zalet jakie wiążą się z jej stosowaniem. Udział w postępowaniu mediacyjnym daje stronom bezpośrednie i wymierne korzyści, a ich skutek ma też znaczenie dla interesu publicznego. Podkreślić należy, że mediacja znana była we wszystkich kulturach starożytnych2, co oznacza iż nie jest to instytucja nowa, która dopiero co zaczęła swoje funkcjonowanie. Jak słusznie zauważa Ł. Błaszczak, mediacja zaliczana jest do alternatywnych form rozwiązywania sporów, przy czym pojęcie ,,alternatywne” odnoszone jest w tym znaczeniu do mechanizmów wiążących się z państwowym wymiarem sprawiedliwości (mediacja jako metoda alternatywna do postępowania sądowego)3. Specyficzny charakter postępowania mediacyjnego opiera się na jego swoistych zasadach4. Do konstytutywnych zasad mediacji należą przede wszystkim: dobrowolność, autonomia stron, 51neutralność mediatora i poufność5. Fundamentalną zasadą mediacji jest dobrowolność, co oznacza, iż może być ona prowadzona tylko za wyraźną zgodą obydwu stron. Zasada ta uznawana jest za najważniejszą regułę postępowania mediacyjnego, która stanowi równocześnie podstawę jej sukcesu i odróżnia ją od postępowania sądowego6.  Mediacja jest uregulowana zarówno w postępowaniu w sprawach karnych o przestępstwa i wykroczenia, ale także w postępowaniach cywilnym, gospodarczym czy administracyjnym. W toku rozważań prowadzonych w ramach niniejszego opracowania omówiona zostanie natura prawna ugody zawartej przed mediatorem w sprawach karnych. Przy tej okazji warto w kilku zdaniach nawiązać do samego pojęcia mediacji w prawie karnym. Mediacja w sprawach karnych  Historia mediacji w polskim prawie karnym sięga początków lat 90. XX w.7. Najbardziej zaawansowane prace dotyczą właśnie mediacji w sprawach karnych8. Związane jest to głównie z działającą przy...