Abstrakt

I. Problematyka zdolności sądowej  Zdolność sądowa ambasad nie jest kwestią uregulowaną w polskim ustawodawstwie. Odpowiedzi zatem szukać należy zarówno w judykaturze jak i piśmiennictwie. Zdolność sądowa jest, zdaniem doktryny, cechą wieloznaczną. Kodeks postępowania cywilnego zawiera definicję legalną zdolności sądowej i w art. 64 stwierdza, że jest to zdolność do występowania w procesie jako strona. Można zatem posunąć się do stwierdzenia, że zdolność sądowa ma poniekąd charakter kreacyjny, gdyż w sensie procesowym tworzy podmiot1. O ile w przypadku podmiotów cywilnoprawnych źródłem pochodzenia zdolności sądowej jest sama ustawa (ex lege), tak sytuacja podmiotów niebędących podmiotami cywilnoprawnymi jest bardziej skomplikowana. Istnieją bowiem podmioty, których zdolność do występowania w sprawie dotyczy jedynie ściśle określonej sytuacji. Należą do nich np. spółki cywilne, ale zagadnienie to zostanie omówione w dalszej części opracowania. Nie sposób nie zgodzić się również z teorią A. Kleina, według której zakres zdolności sądowej nie w każdym przypadku jest taki sam. Czym innym będzie się ona charakteryzować, gdy dotyczyć ma podmiotu cywilnoprawnego, a czym innym w przypadku innego podmiotu („upodmiotowionych struktur organizacyjnych”)2. Należy podkreślić, że zdolność sądowa odnosi się również do uczestnictwa w postępowaniu nieprocesowym, egzekucyjnym, zabezpieczającym czy upadłościowym. Wymóg posiadania zdolności sądowej nie dotyczy wyłącznie stron sensu stricto, bowiem odnosi się również do innych osób biorących udział w postępowaniu, takich jak np. interwenient uboczny czy syndyk3.  Bezsprzecznie posiadanie zdolności sądowej jest warunkiem sine qua non ważności postępowania i stanowi jedną z najistotniejszych przesłanek procesowych. Zgodnie ze stanowiskiem W. Broniewicza, przesłanki procesowe to okoliczności, których istnienie bądź nieistnienie wpływa na dopuszczalność powództwa, a więc na możliwość przyjęcia powództwa do rozpoznania przez dany sąd4. Można więc powiedzieć, że są to wymagania konieczne procesu. Spośród nich wyodrębnia się przesłanki dodatnie – których wystąpienie jest warunkiem wszczęcia procesu, oraz ujemne – których zaistnienie pociąga za sobą niedopuszczalność procesu. W myśl tego stwierdzić należy, że zdolność sądowa należy 21do przesłanek dodatnich, jako że jej posiadanie jest niezbędną cechą strony dla ważności postępowania sądowego. Nie jest to jednak jedyny podział, jakiego dokonuje nauka prawa w stosunku do przesłanek procesowych. Według skutków i możności usunięcia braków wyróżnia się przesłanki względne i bezwzględne5. Przesłanki względne charakteryzują się swoją usuwalnością i przywoływane są przez pozwanego. Przesłanki bezwzględne są to, analogicznie,...