Abstrakt

Uwagi wstępne  Stosownie do przepisu art. 1 pkt 6 ustawy z 24.1.2012 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta1: ustawa określa (...) zasady i tryb ustalania odszkodowania i zadośćuczynienia w przypadku zdarzeń medycznych. W słowniczku pojęć znajdującym się w art. 3 PrPacjentU nie zamieszczono definicji legalnej wyrażenia „zdarzenie medyczne”. Znajduje się ona natomiast w art. 67a ust. 12, który brzmi: Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta albo śmierci pacjenta będącego następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną: 1) diagnozy, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby, 2) leczenia, w tym wykonania zabiegu operacyjnego, 3) zastosowania produktu leczniczego lub wyrobu medycznego  – zwanego dalej „zdarzeniem medycznym”.13  O ile uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia czy śmierć pacjenta nie wydają się wymagać głębszej analizy3 wobec dość przejrzystych kryteriów ich diagnozowania, o tyle trudności interpretacyjne mogą pojawiać się podczas rozważań nad zakażeniem pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym. Termin ten zaczerpnięty został z przepisu art. 2 pkt 1 ustawy z 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi4, według którego są nimi posiadające zdolność wywoływania objawów chorobowych drobnoustroje komórkowe lub wytwarzane przez nie produkty, zewnętrzne i wewnętrzne pasożyty człowieka lub wytwarzane przez nie produkty, cząstki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe lub wytwarzane przez nie produkty. Z literalnego brzmienia przepisu wynika, że zakażenie takie nie musi prowadzić do rozstroju zdrowia, uszkodzenia ciała czy śmierci pacjenta, a więc sam bezobjawowy fakt wprowadzenia do organizmu pacjenta ww. czynników podlega reżimowi nowych przepisów.  Zmierzając w kierunku konceptualizacji zdarzenia medycznego, należy w szerszym kontekście przeanalizować podmiotowe i przedmiotowe kryteria kwalifikujące dany fakt jako zdarzenie medyczne. Przepisy PrPacjentU (...) określają pacjenta jako osobę zwracającą się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystającą ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych lub osobę wykonującą zawód medyczny (art. 3 ust. 1 pkt 4), przy czym po szczegółowe definicje podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, osoby wykonującej zawód medyczny czy samego świadczenia zdrowotnego odsyłają do odpowiednich przepisów ustawy o działalności leczniczej (art. 3 ust. 1 pkt 3, 5 i 6). W tym miejscu warto zwrócić uwagę na brzmienie art. 67a ust. 2 PrPacjentU: Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do zdarzeń medycznych będących następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych w szpitalu w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej.  Świadczeniem zdrowotnym w rozumieniu przepisów ustawy z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej5 są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania (art. 2 ust. 1 pkt 10 DziałLeczU), szpitalem natomiast przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego, w którym podmiot ten wykonuje działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne (art. 2 ust. 1 pkt 9 DziałLeczU)6. Z koincydencyjnego brzmienia ust. 1 i ust. 2 DziałLeczU należy wyciągnąć wniosek, 14że zdarzeniem medycznym jest każdorazowe wywołanie – sprzecznym z aktualną wiedzą medyczną, działaniem służącym zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz innym działaniem medycznym wynikającym z procesu leczenia lub przepisów...