Abstrakt

Uwagi wstępne  Zgodnie z art. 1170 § 2 zd. 1 KPC1, arbitrem nie może być sędzia państwowy2. De lege lata, kategoryczna regulacja tego przepisu nie pozostawia więc wątpliwości co do intencji ustawodawcy, odbierającej wszystkim sędziom państwowym (z wyłączeniem sędziów w stanie spoczynku – por. art. 1170 § 2 zd. 2 KPC) możliwość wykonywania funkcji arbitra.  Sędziowie stanowią jedyną grupę wyłączoną od rozstrzygania sporów w postępowaniu arbitrażowym3 - zgodnie bowiem z art. 1170 § 1 KPC, arbitrem może być (każda) osoba fizyczna bez względu na obywatelstwo, mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Rodzi to uzasadnione pytanie o zasadność utrzymywania takiego stanu wyłączenia oraz postulaty de lege ferenda. Odpowiedź na te pytania powinna zostać dokonana z uwzględnieniem rozwiązań przyjętych w innych systemach prawnych. Sankcja z tytułu naruszenia zakazu  Artykuł 1170 KPC nie określa skutków prawnych dla postępowania arbitrażowego w wyniku powołania sędziego państwowego do składu zespołu orzekającego. Zgodnie jednak z art. 1206 § 1 pkt 4 KPC, niezachowanie wymagań co do składu sądu polubownego stanowi podstawę do żądania przez stronę w drodze skargi uchylenia wyroku sądu polubownego. Przyjąć należy, że powołanie sędziego państwowego na arbitra równoznaczne 5jest z niezachowaniem ustawowych wymagań co do składu sądu polubownego4, a co za tym idzie skutkuje wadliwością rozstrzygnięcia wydanego przez tak uformowany zespół orzekający5. Analizowana podstawa nie jest jednak uwzględniana przez sąd z urzędu6, konieczne pozostaje więc wystąpienie przez stronę z żądaniem uchylenia wydanego w toku postępowania arbitrażowego wyroku.  Obowiązującą...