ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 4/2014

Kierunki reformowania prawa mediacji

Jan Olszewski
prof. UR, kierownik Zakładu Prawa Handlowego i Gospodarczego na WPiA Uniwersytetu Rzeszowskiego; Prezes Podkarpackiego Stałego Sądu Polubownego-Arbitrażowego w Rzeszowie
Abstrakt

I. Uwagi wstępne  Pomimo iż prawo regulujące mediacje istnieje już ponad 9 lat, to nadal instytucja ta, nie stała się realnym elementem przestrzeni prawnej. Przepisy odnoszące się do szczególnych procedur mediacyjnych, także są raczej wyjątkiem niż standardem w praktyce. Niniejszy artykuł ma na celu dokonać przeglądu przesłanek takiego stanu rzeczy. W drugiej kolejności autor przedstawi różnorakie propozycje reform regulujących ten stan. Dokona też opracowania nowych (w szczególności konstrukcyjnych) przepisów kreujących mocniejsze fundamenty do zaistnienia mediacji, jako stałego elementu w przestrzeni publicznej i prywatnej w Polsce. II. Ocena stanu obecnego  Stosowanie mediacji możliwe było w prawie polskim właściwie od zawsze. Generalnie nie ma i nie było w jakichkolwiek regulacjach wyrażonych zakazów, co do prowadzenia mediacji. Świadomość znacznych kosztów sądowych, coraz bardziej znacząca przewlekłość postępowań w sądach powszechnych spowodowała, że część społeczeństwa w Polsce, po 1990 r. zainteresowała się nowymi stosownymi dla tych czasów instytucjami prawnymi. Determinantem, który zadecydował o uchwaleniu wpierw ogólnych reguł mediacyjnych (w Kodeksie postępowania cywilnego), a następnie procedur dla wybranych branż gospodarczych, czy też w ogólnie prokonsumenckich postępowaniach były pozytywne przykłady z państw Europy Zachodniej czy też USA. Ostatecznym czynnikiem kreowania nowych przepisów były (i nadal są) zobowiązania Polski wynikające z przystąpienia do UE, która to w coraz większym zakresie promuje mediację, ale też obliguje...