ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 3/2013

Postępowanie ugodowe a "leniency" w prawie konkurencji

Daria Kostecka-Jurczyk
doktor nauk prawnych, adiunkt na WPAiE Uniwersytetu Wrocławskiego
Abstrakt

Wprowadzenie  Procedura ugodowa (settlement) przewidziana w rozporządzeniu Komisji Europejskiej nr 622/20081, obok leniency2, stanowi stosunkowo nowe narzędzie prawa kartelowego. Obie instytucje prawne mają na celu wykrywanie i sankcjonowanie niedozwolonych porozumień ograniczających konkurencję. Są one stosowane nie tylko w europejskim prawie konkurencji ale też w wielu państwach członkowskich UE (np. w Belgii, Czechach, Danii, Estonii, Francji, Niemczech, Łotwie, Malcie, Holandii, Rumunii, Słowacji, Szwecji, Wlk. Brytanii). W Polsce obecnie istnieje możliwość skorzystania wyłącznie z instytucji leniency (art. 109 UOKiK)3. Jednakże trwają prace legislacyjne zmierzające do poszerzenia instrumentów walki z kartelami o postępowanie ugodowe4. W literaturze toczą się też dyskusje dotyczące ostatecznego modelu postępowania ugodowego5. Dlatego warto zastanowić się, na ile wzbogacenie narzędzi organów ochrony konkurencji może przyczynić się do wzrostu skuteczności walki z kartelami i na ile nowe rozwiązania są atrakcyjne dla przedsiębiorców. Warto także sprawdzić czy narzędzia te rzeczywiście uzupełniają się czy może są konkurencyjne względem siebie. W niniejszym artykule skoncentrowano się na istocie obu tych instytucji prawa konkurencji oraz podjęto próbę odpowiedzi na pytanie czy postępowanie ugodowe stanowi konkurencyjne czy komplementarne narzędzie w stosunku do leniency.39Zarys programu leniency  Leniency stanowi prawną instytucję wykorzystywaną w postępowaniach kartelowych umożliwiającą łagodniejsze traktowanie członków kartelu, którzy podejmą efektywną współpracę z organem ochrony konkurencji. Została ona wdrożona w Unii Europejskiej w 1996 r.6 i dotychczas była dwukrotnie nowelizowana: w 2002 r7. i w 2006 r.8. Zmiany te pozwoliły na zwiększenie jej skuteczności. W efekcie wśród przedsiębiorców nastąpił wzrost zainteresowania nią i tym samym wzrost liczby postępowań przed organami ochrony konkurencji. Skuteczność leniency jest widoczna szczególnie na poziomie unijnym, gdzie do Komisji...