ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 3/2013

Jurysdykcja krajowa sądu państwowego do orzekania w postępowaniu wszczętym skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego

Alicja Szczęśniak
uczestniczka studiów doktoranckich Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (seminarium prof. dr. hab. Tadeusza Wiśniewskiego), prawnik w kancelarii Wierciński, Kwieciński, Baehr
Abstrakt

Wstęp  Prawo do domagania się uchylenia orzeczenia arbitrażowego w danym kraju przysługuje stronie pod warunkiem ustalenia jurysdykcji krajowej sądu państwowego w odniesieniu do takiego orzeczenia. Do stwierdzenia jurysdykcji do orzekania w sprawach związanych z postępowaniem arbitrażowym stosuje się prawo tego kraju, w którego sądzie dochodzi się ochrony prawnej w związku z takim postępowaniem arbitrażowym.  W odniesieniu do orzeczeń wydanych przez sądy polubowne, różne systemy prawne przewidują różne zasady i kryteria ustalania, czy dane orzeczenie podlega krajowej jurysdykcji. Kryteria te mogą być również zróżnicowane w stosunku do poszczególnych środków prawnych dostępnych w ramach jednego systemu prawnego (np. mogą być różne w odniesieniu do skargi o uchylenie wyroku i wniosku o uznanie wyroku czy stwierdzenie jego wykonalności).   Niemniej podstawowym i wspólnym dla większości krajów kryterium do ustalenia jurysdykcji sądów państwowych do orzekania w sprawie skargi o uchylenie orzeczenia sądu polubownego, jest narodowość orzeczenia arbitrażowego. Co do zasady, państwowe sądy powszechne posiadają jurysdykcję do orzekania ze skargi w odniesieniu do takich orzeczeń, które są zdefiniowane jako orzeczenia krajowe przez prawo procesowe tego kraju.47Narodowość orzeczenia w postępowaniu skargowym  O narodowości orzeczenia arbitrażowego dla potrzeb jurysdykcji w postępowaniu skargowym każdorazowo będzie decydować prawo państwa, z którego to orzeczenie pochodzi2. Zasadą bowiem jest, że uchylenia wyroku można dochodzić właśnie w kraju pochodzenia orzeczenia. Kryterium narodowości orzeczenia może być jednak różnie definiowane w różnych systemach prawnych.  Zgodnie z art. 1205 § 1 KPC, polskie sądy mają jurysdykcję do orzekania w postępowaniu ze skargi o uchylenie wyroków sądów polubownych jedynie w stosunku do wyroków wydanych w Rzeczypospolitej Polskiej. Taka regulacja jest odzwierciedleniem...