ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 4/2012

Zdolność arbitrażowa

Aleksandra Budniak
doktorantka w Zakładzie Postępowania Cywilnego w Instytucie Postępowania Cywilnego WPAiE Uniwersytetu Wrocławskiego, aplikantka adwokacka
Abstrakt

Pojęcie zdolności arbitrażowej  Przez zdolność arbitrażową należy rozumieć dopuszczalność dokonania zapisu na sąd polubowny w ujęciu podmiotowym1. Omawiana kategoria określa zdolność stron do zawarcia zapisu na sąd polubowny2. Inaczej mówiąc, jest to subiektywna zdolność konkretnego podmiotu do dokonania umowy arbitrażowej3.   W najnowszej doktrynie podkreśla się, że zdolność do zawarcia zapisu na sąd polubowny należy odróżnić od zdolności do bycia stroną umowy arbitrażowej4. Brak 5zdolności do bycia stroną zapisu na sąd polubowny oznacza, że dany podmiot nie może być związany zapisem, podczas gdy brak zdolności do zawarcia umowy arbitrażowej nie wyłącza związania przedmiotową umową – jednak przy jej dokonywaniu dana osoba musi być reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego5. T. Ereciński i K. Weitz6 podnoszą, że osoba, która ma zdolność do zawarcia zapisu na sąd polubowny, ma automatycznie zdolność do bycia stroną umowy arbitrażowej. Nie można mieć jednak zdolności do zawarcia zapisu na sąd polubowny bez zdolności do bycia jego stroną. Możliwa jest natomiast sytuacja, w której dana osoba nie ma zdolności do zawarcia umowy arbitrażowej, ale ma zdolność do tego, by być jej stroną. W konsekwencji wskazani autorzy podkreślają, że pojęcie zdolności arbitrażowej występujące w literaturze utożsamiane jest niekiedy wyłącznie z wymaganiem posiadania zdolności do zawarcia zapisu na sąd polubowny7. Obejmuje ono jednak w rzeczywistości także zdolność do bycia stroną umowy arbitrażowej8.   Przedmiotowe rozróżnienie ma niewątpliwie istotny charakter i nie sposób odmówić mu słuszności. Z merytorycznego punktu widzenia bardziej zasadne wydaje się jednak nieingerowanie w definicyjne ujęcie samej zdolności arbitrażowej. Kategoria ta jest bowiem zasadniczo zgodnie uznawana jedynie za zdolność do zawarcia umowy arbitrażowej9.   W tym kontekście warto ponadto zwrócić uwagę na odosobnione stanowisko reprezentowane przez J. Poczobuta10. Powołując się na przytoczone wyżej poglądy T. Erecińskiego i K....