ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 4/2012

Mediacja sądowa w sprawach cywilnych w Federacji Rosyjskiej

Aleksiej Czepik
doktorant w Katedrze Postępowania Cywilnego WPiA Uniwersytetu Warszawskiego, prawnik w kancelarii adwokackiej Alberta Dregera
Abstrakt

  Mediacja sądowa w sprawach cywilnych polega na przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego na podstawie zalecenia lub postanowienia sędziego po skierowaniu sprawy na drogę sądową. Równocześnie może ona być obowiązkowo wykonywana przed wniesieniem powództwa, jeżeli system prawny danego kraju przewiduje taki wymóg. W międzynarodowej praktyce istnieje wiele podejść do organizacji mediacji sądowej. W szczególności należy zaznaczyć, że kierowanie postępowaniem mediacyjnym może być powierzone wyspecjalizowanym urzędnikom, mediatorom zrzeszonym w stowarzyszeniach lub samodzielnie prowadzącym działalność mediacyjną, a także sędziom. Wybór określonej koncepcji zależy od celu wprowadzenia mediacji do porządku prawnego danego kraju.   W Federacji Rosyjskiej podkreśla się, że przy mediacji sądowej w sprawach cywilnych należy zapewnić równowagę tak państwowych, jak i prywatnych interesów. Z jednej strony ważne jest, aby brać pod uwagę potrzeby wymiaru sprawiedliwości i zmniejszać obciążenie sądów. Federalny program rozwoju systemu sądownictwa w Rosji na lata 2007–2012 w celu poprawy jakości i dostępności do wymiaru sprawiedliwości zakłada rozwój pozasądowych sposobów uregulowania konfliktu, w tym również mediacji1. Z drugiej strony nie należy zapominać, że mediacja ma za zadanie wzmocnienie partnerstwa pomiędzy stronami sporu i harmonizacji stosunków społecznych. Powyższe cele są zawarte w ustawie federalnej z 27.7.2010 r. o alternatywnym postępowaniu rozwiązywania sporów z udziałem pośrednika (postępowanie mediacyjne)2. Ich wykonanie ma bardzo ważne znaczenie. Ustawa federalna z 27.7.2010 r. zawiera przepisy umożliwiające przeprowadzenie mediacji po wszczęciu postępowania w sądzie państwowym lub polubownym. Przy czym strony mogą skorzystać w takiej sytuacji wyłącznie z usług profesjonalnych mediatorów3. Sąd na wniosek obu stron ma prawo odroczyć wyznaczenie rozprawy na czas trwania postępowania mediacyjnego nie więcej niż do 60 dni4. Do jego obowiązków należy także nakłanianie uczestników sporu do wykorzystania instytucji mediacji5. Niemniej jednak samo przeprowadzenie postępowania 33mediacyjnego jest nadal uzależnione od zawarcia umowy przez strony6. W przypadku osiągnięcia porozumienia w trakcie mediacji może ono być...