Abstrakt
Projekt ustawy o promocji mediacji i innych postępowań pozasądowego rozstrzygania sporów (dalej również: projekt lub projekt ustawy mediacyjnej) został uchwalony przez rząd federalny Niemiec 12.4.2011 r. Pierwsze czytanie projektu w Bundestagu miało miejsce 14.4.2011 r., natomiast publiczne wysłuchanie przez Komisję Prawną -- 25.5.2011 r. Pomimo że projekt nie został jeszcze ostatecznie uchwalony (procedura legislacyjna jest w toku), to warto zapoznać się z jego podstawowymi założeniami, szczególnie że wejście w życie ustawy jest bardzo prawdopodobne. Zasadniczym celem projektu jest promocja wymienionych w jego tytule sposobów rozstrzygania sporów. Omawiany akt prawny wprowadza różne formy mediacji, które do tej pory pozostawały w znacznym stopniu poza sferą regulacji ustawowej, a mianowicie: mediację przeprowadzaną niezależnie od postępowania sądowego (tzw. mediacja pozasądowa), mediację prowadzoną w ramach postępowania sądowego poza sądem (tzw. mediacja okołosądowa) oraz mediację prowadzoną podczas postępowania sądowego, jednak przez sędziego nieupoważnionego do orzekania w postępowaniu mediacyjnym (tzw. mediacja sądowa). Dla mediacji sądowej powinna być stworzona wyraźna podstawa prawna, w tym sensie, że określone regulacje w tym zakresie powinny być zamieszczone w przepisach odnoszących się do postępowania przed niemieckimi sądami, inaczej w przypadku mediacji pozasądowej (czy okołosądowej), która ma charakter co do zasady mniej sformalizowany. Omawiany projekt ustawy ma również na celu implementację do niemieckiego porządku prawnego dyrektywy
Projekt zakłada wzmocnienie mediacji poprzez ułatwienie wykonalności porozumień mediacyjnych oraz zwiększenie ochrony poufności procesu mediacji, co ma gwarantować m.in. wprowadzenie obowiązku zachowania przez mediatorów tajemnicy odnośnie do okoliczności, o których dowiedzieli się podczas mediacji. Ponadto projekt określa pewne minimalne wymagania dotyczące osób samych mediatorów. Wreszcie wprowadza możliwość przekazywania spraw z procesu sądowego do mediacji albo innego pozasądowego trybu rozwiązywania konfliktów. W świetle omawianego projektu uregulowania dotyczące mediacji sądowej zostaną wprowadzone do Kodeksu postępowania cywilnego (Zivilprozessordnung), ustawy o postępowaniu w sprawach rodzinnych oraz dobrowolnego sądownictwa (Gesetz über das Verfahren in Familiensachen und in den Angelegenheiten der freiwilligen Gerichtsbarkeit), ustawy o sądzie pracy (Arbeitsgerichtgesetz), prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Verwaltungsgerichtsordnung), ustawy o sądzie socjalnym (Sozialgerichtsgesetz), ustawy patentowej (Patentgesetz) oraz ustawy o markach (Markengesetz).