ADR. Arbitraż i Mediacja

nr 1/2010

Orzeczenie Sądu Arbitrażowego ds. Sportu w sprawie A/1480/Pistorius przeciwko IAAF z 16.5.2008 r.

Paweł Cioch
doktor nauk prawnych, adiunkt w_Katedrze Postępowania Cywilnego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, radca prawny
Abstrakt

Zespół Arbitrów Prof. Martin Hunter (Zjednoczone Królestwo), przewodniczący;  Pan David W. Rivkin (Stany Zjednoczone);  Pan Jean Philippe Rochat (Szwajcaria)Lekkoatletyka Prawo do współzawodnictwa dla atlety z kalectwem w zawodach zatwierdzanych przez IAAF obok pełnosprawnego fizycznie atlety. Stopień dowodu Brak udowodnionej biochemicznej lub metabolicznej przewagi nad innymi atletami z powodu protezy.1. Przepis 144.2(e) Regulaminu IAAF Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletyki stanowi, że „Zgodnie z celem tego przepisu, co następuje będzie uznane za pomoc i jest niedozwolone: […] (e) Użycie jakiegokolwiek technicznego urządzenia zawierającego sprężyny, koła lub inny element, który zapewnia użytkownikowi przewagę nad innym atletą nieużywającym takowego urządzenia”. Tam, gdzie nie ma żadnego dostatecznego dowodu jakiejkolwiek metabolicznej przewagi po stronie niepełnosprawnego atlety – osobnika po podwójnej amputacji używającego protezy – ze względu na fakt, że niepełnosprawny atleta zużywa tę samą ilość tlenu co pełnosprawni fizycznie atleci w podmaksymalnej prędkości i nie ma żadnego dowodu na to, że biomechaniczne rezultaty używania tego konkretnego urządzenia dają atlecie przewagę nad innymi atletami nieposługującymi się takowym urządzeniem, niepełnosprawnemu atlecie nie można zakazać współzawodnictwa w międzynarodowych zawodach zatwierdzanych przez IAAF obok pełnosprawnych atletów. 2. Tam, gdzie odwołanie nie dotyczy żadnego elementu dyscyplinarnego, nie jest to dowód „poza uzasadnioną wątpliwość” stosowany w sprawach karnych i nie może to być żaden z pośrednich dowodów, które są przeprowadzane od czasu do czasu w związku z procesami dyscyplinarnymi. W takim przypadku, stopień dowodu to „bilans prawdopodobieństwa”.  Apelujący, Oscar Pistorius (dalej: Pan Pistorius) jest obywatelem i mieszkańcem Republiki Południowej Afryki. Jest profesjonalnym atletą biorącym udział w biegach na 100, 200 i 400 m. Pozwany, Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletyki (IAAF; „Federacja”) sprawuje nadzór nad sportem lekkoatletycznym na świecie i jest uznane przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Ma swoją siedzibę w Księstwie Monaco.  W tym postępowaniu arbitrażowym Pan Pistorius odwołuje się od Decyzji Nr 2008/1 Rady IAAF z 14.1.2008 r. (dalej: Decyzja IAAF), że protezy Cheetah używane przez Pana Pistoriusa, który uległ podwójnej amputacji, gdy miał jedenaście miesięcy, stanowiły urządzenia techniczne i zapewniały mu przewagę nad pełnosprawnymi atletami, przez co naruszony został przepis 144.2(e) Regulaminu Współzawodnictwa Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletyki. Decyzja IAAF oparta została na raporcie przygotowanym dla IAAF przez prof. Brüggemanna oraz jego współpracowników z Niemieckiego Uniwersytetu Sportu w Kolonii (dalej: Raport Kolonijski). W rezultacie Decyzji IAAF Pan Pistorius otrzymał zakaz współzawodnictwa z pełnosprawnymi atletami w zawodach zatwierdzanych przez IAAF. Historia tej sprawy jest nadzwyczajna i prawdopodobnie bez precedensu. Należy opowiedzieć ją w szczegółach, aby czytelnik mógł zrozumieć niezwykłą naturę dyskutowanych zagadnień oraz złożoność związanych z nimi aspektów naukowych. Pan Oscar Pistorius jest obywatelem Republiki Południowej Afryki urodzonym 22.11.1986 r. bez kości strzałkowych w nogach. W wieku jedenastu miesięcy jego nogi zostały amputowane pod kolanami. Od tego czasu Pan Pistorius chodzi, biega i podejmuje wiele innych aktywności fizycznych, używając sztucznych kończyn dolnych.  Pomimo tego, sport zdominował jego życie. W czasach szkolnych Pan Pistorius rywalizował w wielu dziedzinach sportu, łącznie z rugby, piłką wodną, tenisem oraz zapasami. Podczas rozprawy zeznał, że nigdy nie pomyślał o sobie jak o „niepełnosprawnym”. On nie pamięta faktu posiadania swoich naturalnych nóg. Na przesłuchaniu prawnik IAAF opisał go jako „wspaniałego atletę, inspirującego sportowca”. Pan Pistorius rozpoczął współzawodnictwo w bieganiu w styczniu 2004 r., kiedy po poważnym urazie kolana na boisku do rugby, zaczął traktować sprint jako część swego programu rehabilitacyjnego.  Aby brać udział w dyscyplinach sportowych, Pan Pistorius używa protez znanych jako Cheetah Flex-Foot, dostarczanych przez spółkę Össur HF (dalej: Össur) z siedzibą w Islandii. Proteza Cheetah Flex-Foot jest zaprojektowana...