Abstrakt

Uwagi wstępne Wyrok sądu polubownego oraz ugoda zawarta przed tym sądem mają moc prawną na równi z wyrokiem sądu państwowego lub ugodą tam zawartą dopiero po stwierdzeniu przez sąd państwowy ich wykonalności (art. 1212 KPC). Wyrok sądu arbitrażowego wydany za granicą może być w Polsce wykonany przez stronę dobrowolnie. Dopiero jednak stwierdzenie jego wykonalności przeprowadzane na podstawie art. 1213 i n. KPC umożliwia przymusowe wykonanie tego wyroku na terenie naszego państwa1.  Wykonanie zagranicznego wyroku arbitrażowego w stosunku do państw stron Konwencji nowojorskiej z 1958 r.2 odbywa się przede wszystkim na podstawie przepisów tej konwencji. Zgodnie z art. 91 ust. 2 Konstytucji RP przepisy Konwencji nowojorskiej mają pierwszeństwo przed przepisami Kodeksu postępowania cywilnego. Przepisy kodeksowe będą miały więc zastosowanie wobec państw niezwiązanych Konwencją nowojorską oraz co do ugód zawartych przed sądem arbitrażowym działającym za granicą, gdyż nie są one objęte przedmiotowym zakresem konwencji. Uzupełniają one ponadto postanowienia konwencji w zakresie, w jakim sama konwencja odsyła do przepisów krajowych.  Konwencja nowojorska odnosi się do wyroków arbitrażowych, które wydane zostały na obszarze państwa innego niż to, w którym żąda się ich wykonania, oraz do wyroków, które w państwie, w którym żąda się ich wykonania, nie są uważane za orzeczenia krajowe. Prawo polskie stoi na gruncie teorii terytorialnej (art. 1215 § 1 KPC) – zagranicznym jest wyrok arbitrażowy wydany za granicą. Przepisy KPC stosuje się zawsze, jeżeli miejsce postępowania przed sądem polubownym znajdowało się na terytorium Polski, a tylko wyjątkowo, gdy ustawa to przewiduje, także wtedy, gdy miejsce postępowania przed sądem polubownym znajdowało się poza granicami Polski lub nie zostało oznaczone (art. 1154 KPC). Miejsce wydania wyroku arbitrażowego 1. Miejsce postępowania arbitrażowego (siedziba arbitrażu) jest pojęciem prawnym, a nie faktycznym (choć w praktyce mogą się one pokrywać). Siedzibę prawną arbitrażu mogą wskazać strony w zapisie na sąd polubowny, a jeżeli tego nie uczynią, miejsce postępowania określa sąd arbitrażowy. Jeżeli miejsce postępowania przed sądem polubownym nie zostało wskazane przez strony ani przez sąd polubowny, to zgodnie z art. 1155 § 2 KPC uważa się, że miejsce to znajdowało się w Polsce, gdy na terytorium naszego państwa wydany został wyrok sądu polubownego. W...