Abstrakt

I. Uwagi wstępne W ostatnich latach wyraźnie wzrosło znaczenie stałych sądów polubownych oraz przedsądowych, rozjemczych sposobów rozwiązywania sporów (w tym zwłaszcza konsumenckich), także na rynku usług finansowych. Wydaje się, że jest to związane z upowszechnieniem się ochrony konsumenta i prawa konsumenckiego. Ochrona konsumenta, w tym także usług finansowych, jest problemem głęboko zakorzenionym we współczesnych realiach codziennego życia. Poza tym rozwój polubownego sposobu rozstrzygania sporów w sprawach konsumenckich jest zgodny także z tendencjami prawa europejskiego4. Konflikty powstające zwłaszcza na tle umów konsumenckich w zakresie świadczenia usług finansowych charakteryzują się zazwyczaj stosunkowo niską wartością przedmiotu sporu; w zestawieniu z kosztownością postępowania w sądach powszechnych, długością postępowania sądowego, niepewnością dla słabszej strony pozytywnego rozstrzygnięcia sporu stanowią dla konsumenta barierę we wchodzenie w spór sądowy z profesjonalistą. Polubowne ciała rozjemcze, w tym sądy konsumenckie, zmniejszają opory konsumenta co do decyzji wejścia w spór i dochodzenia swoich roszczeń powstałych często w wyniku stosowania przez profesjonalistę nieuczciwych praktyk rynkowych. Polubowne sposoby rozstrzygania sporów konsumenckich – będące alternatywnym w stosunku do sądownictwa powszechnego sposobem rozstrzygania sporów - cieszą się dużym zainteresowaniem z uwagi na to, że są szybsze, prostsze i tańsze.II. Pojęcie rynku finansowego i uczestników rynku finansowego Rynek finansowy stanowi wspólne dobro wszystkich jego uczestników, czyli podmiotów finansowych, jakimi są osoby fizyczne, prawne lub inne jednostki organizacyjne oferujące produkty lub usługi finansowe, a także ich klientów oraz innych instytucji i organizacji na nim działających. Podstawą zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa rynku jest etyczny wymiar działań podmiotów finansowych, co podkreśla niedawno wprowadzony i opracowany z inicjatywy KNF Kanon Dobrych Praktyk Rynku Finansowego5, artykułując podstawowe wartości i ideały etyczne przyświecające podmiotom finansowym. Rynek finansowy jest kluczowym pojęciem dla całej regulacji NadRFU, która obejmuje organizację, zakres i cel sprawowania zintegrowanego nadzoru nad rynkiem finansowym, jednak nie zawiera przepisu, w którym sformułowana byłaby wprost legalna definicja tego pojęcia. Zostało ono określone pośrednio przez definicję nadzoru nad rynkiem finansowym zawartą w art. 1 ust. 2 NadRFU, przez cel tego nadzoru, określony w art. 2 NadRFU, oraz zadania KNF sprecyzowane w art. 4 ust. 1 NadRFU. Nadzór nad rynkiem finansowym, zgodnie z art. 1 ust. 2 NadRFU, obejmuje: nadzór bankowy6,...