Abstrakt

 Doświadczenia światowe wskazują, że reformowanie systemu sądownictwa nie tylko na Ukrainie, ale i w innych krajach Europy Wschodniej nie może być dokonywane bez rozbudowy systemu alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów. To one bowiem są częstokroć doskonałą metodą obrony wszelkich praw majątkowych, zapewniającą szybkie i w miarę tanie rozpatrzenie sprawy cywilnej. W niektórych systemach prawnych przyjmuje się, że rozstrzygnięcie takich sporów w obiegu międzynarodowym, jak np. połączenie lub zjednoczenie, zespolenie spółek, zawarcie umów o wspólnej działalności w zakresie handlu, budownictwa i w innych kierunkach prowadzenia wspólnego biznesu, są realizowane wyłącznie przez sądy niepaństwowe. Według danych Niemieckiego Instytutu Sądownictwa Polubownego 90% umów międzynarodowych w zakresie biznesu zawiera klauzulę polubowną zobowiązującą strony do rozstrzygania sporów w sądach niepaństwowych. W związku z tym w prawie międzynarodowym coraz wyraźniej wykrystalizowuje się paradygmat arbitrażu – modelu sądownictwa, którego decyzje mają moc prawną na równi z decyzjami sądu państwowego. Te okoliczności zmusiły ustawodawców do nadania na poziomie krajowym nowego ujęcia stosunkowi państwa do alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów. W rezultacie ustawy narodowe uzupełniono nowelami regulującymi przepisy przeprowadzenia arbitrażu. Szczególnie mocno w środowisku naukowym na Ukrainie rozważa się reformę sądownictwa polubownego, dostrzegając przy tym olbrzymi...