Abstrakt

Cel niniejszego artykułu sprowadzał się będzie do wskazania kilku istotniejszych zagadnień wiążących się z rozstrzyganiem przez sądy polubowne sporów korporacyjnych, przez co na gruncie prezentowanej publikacji należy rozumieć spory wynikające ze stosunku spółki kapitałowej. Mowa będzie zatem zarówno o sporach pomiędzy wspólnikami spółki, jak i pomiędzy wspólnikami a spółką, a także pomiędzy spółką a członkami jej władz. Nie ulega wątpliwości, że niektóre kwestie dotyczące wskazanej problematyki wymagają nieco bliższej uwagi, choćby z tego względu, że wzbudzają więcej kontrowersji. Z pewnością do takich zagadnień należy problematyka związania poszczególnych podmiotów zapisem na sąd polubowny, a zwłaszcza tych, które nie były sygnatariuszami umowy czy statutu spółki kapitałowej. Nie jest to jednak jedyny problem, który wymaga szerszego spojrzenia. Dlatego też zasadne wydaje się dokonanie pewnego przeglądu najistotniejszych kwestii, począwszy od samej celowości poddawania sporów korporacyjnych pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, poprzez dopuszczalność poddawania tej grupy sporów pod arbitraż, kończąc na problematyce zakresu podmiotowego i przedmiotowego zapisu na sąd polubowny. Niektóre spośród wspomnianych kwestii były już przedmiotem kilku opracowań, co jednak nie stoi na przeszkodzie ponownemu przyjrzeniu się podobnej problematyce i zaproponowaniu rozwiązań czy sugestii w kwestiach spornych. W niektórych przypadkach zasadne będzie odwołanie się do ustawodawstw państw obcych, jak również orzecznictwa zapadłego na gruncie przepisów istniejących w innych systemach prawnych, choć jednak w znacznej mierze zbliżonych do uregulowań polskich. Jak bowiem wiadomo, duża część postanowień polskiego KPC w części dotyczącej postępowania przed sądem polubownym stanowi nawiązanie do ustawy modelowej w sprawie międzynarodowego arbitrażu handlowego z 1985 r., opracowanej przez Komisję Narodów Zjednoczonych ds. Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL). Na ustawie modelowej oparta jest z kolei większość rozwiązań przyjętych w porządkach prawnych poszczególnych ustawodawstw światowych, co czyni bardziej uzasadnionym odwoływanie się do orzecznictwa zapadłego pod rządami obcych systemów prawnych także przy omawianiu kwestii spornych na gruncie prawa polskiego.