Na sądową wokandę trafił spór dotyczący zgody na lokalizację zjazdu z drogi szybkiego ruchu do posesji. Jan i Anna J. kupili działkę planując na niej budowę budynku mieszkalnego. Ponieważ nieruchomość znajdowała się przy drodze krajowej, ale nie posiadała połączenia z tą trasą, jej właściciele wystąpili do GDDKiA o lokalizację zjazdu indywidualnego. Organ wydał decyzję odmowną. W uzasadnieniu wskazano, że przebiegająca obok posesji małżonków droga krajowa jest zaliczona do dróg głównych ruchu przyspieszonego. Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 2.3.1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. nr 43, poz. 430 ze zm.), na drodze klasy GP stosowanie zjazdów jest dopuszczalne wyjątkowo, gdy brak innej możliwości dojazdu lub nie jest uzasadnione bądź możliwe wykonanie albo wykorzystanie istniejącej drogi klasy D lub L do obsługi przyległych nieruchomości. Ograniczanie liczby i częstotliwości zjazdów wynika z tego, że każdy zjazd z drogi stanowi dodatkowy punkt kolizji, tj. stwarza zagrożenie bezpieczeństwa ruchu panującego na drodze. Organ wskazał, że droga krajowa na wnioskowanym odcinku przenosi natężenie ruchu niemal 14 tys. pojazdów na dobę, zaś małżonkowie J. mogą uzyskać dostęp do drogi krajowej przez sąsiednią posesję, która posiada zjazd indywidualny. Zadośćuczynienie żądaniom strony oznaczałoby, że każdy właściciel nieruchomości przyległej do drogi krajowej powinien mieć do niej bezpośredni dostęp. W takiej sytuacji droga krajowa straciłaby swój charakter i stałaby się drogą, na której odbywałby się ruch lokalny.
Po analizie wniosku Anny i Jana J. o ponowne rozpatrzenie sprawy, GDDKiA utrzymał w mocy własną decyzję. W ocenie organu, działka małżonków mogła mieć zapewnioną obsługę komunikacyjną za pośrednictwem zjazdu indywidualnego do działki sąsiedniej, po ustanowieniu potrzebnej służebności drogi koniecznej w uzgodnieniu z właścicielem działki sąsiedniej, bądź w przypadku braku porozumienia – poprzez wystąpienie z roszczeniem o ustanowienie tej służebności w postępowaniu przed sądem powszechnym. Lokalizacja w niewielkiej odległości od siebie dwóch odrębnych zjazdów do nieruchomości wprost naruszałaby § 9 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia, którym organ zobowiązany jest do ograniczania ich liczby. Ponadto wyżej opisana sytuacja stwarzałaby na omawianym odcinku drogi krajowej wzrost zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz ograniczenie jego płynności.
WSA w Warszawie oddalił skargę małżonków J., powołując się przy tym na art. 29 ustawy z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115). Przepis ten mówi, że organ administracyjny, wydając decyzję w sprawie zezwolenia na lokalizację zjazdu z drogi krajowej, kieruje się przede wszystkim względami bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a ponadto kryteriami wyznaczonymi przez rozporządzenie. Zasada bezpieczeństwa w ruchu drogowym jest podstawowym kryterium wyrażania zgody na wykonanie zjazdów z dróg publicznych i może wpływać na uprawnienia właściciela działki w swobodnym korzystaniu z jego własności. Prawo własności nie jest bowiem prawem absolutnym. Może ono doznawać szeregu ograniczeń, jeżeli wynikają one z przepisów prawa (zob. wyrok NSA z 13.7.2010 r., I OSK 1243/09 oraz wyrok NSA z 11.7.2007 r., I OSK 1148/06).
Sąd podzielił pogląd organu administracyjnego. Podkreślił przy tym, że małżonkom J. przy nabyciu działki został przestawiony stan prawny działki w zakresie braku skomunikowania z drogą krajową. W pierwszej kolejności skarżący powinni zatem podjąć prawne kroki w celu zapewnienia swoim nieruchomościom dostępu do drogi publicznej poprzez istniejące zjazdy. W przypadku, gdy działka nie posiada zjazdu z drogi publicznej, należy rozważyć możliwość ustanowienia drogi koniecznej. Dopiero w razie braku możliwości ustanowienia takiej służebności strona może w ostateczności wnieść do GDDKiA o zezwolenie na lokalizację zjazdu (zob. wyrok WSA w Warszawie z 21.5.2007 r., VI SA/Wa 376/07).
NSA w wyroku z 28.1.2015 r., I OSK 1325/13 oddalił skargę na orzeczenie niższej instancji. Jak podkreślono, organ administracji publicznej, korzystając z przyznanej mu uznaniowości w rozstrzyganiu sprawy, jest zobowiązany wnikliwie wyważyć interes społeczny z interesem indywidualnym strony – wnioskodawcy, kierując się przy tym naczelną zasadą bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Niezależnie od prędkości, warunków panujących na drodze, każdy dodatkowy zjazd, z uwagi na pełnione funkcje, stanowi dodatkowe zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Droga krajowa jest przede wszystkim drogą publiczną, tranzytową, a dopiero w dalszej kolejności drogą zaspokajającą lokalne potrzeby mieszkańców. Nie wszyscy właściciele bądź użytkownicy nieruchomości położonych przy takiej drodze mogą się legitymować prawem bezpośredniego dostępu do drogi publicznej za pośrednictwem zjazdu, bowiem inaczej droga ta utraciłaby swój charakter, gdyż nie spełniałaby celów dla niej przewidzianych.
