Sąd Najwyższy orzekł, iż zarząd spółdzielni zobowiązany jest do złożenia wniosku o jej upadłość dopiero wówczas, gdy walne zgromadzenie podejmie uchwałę o postawieniu jej w stan upadłości (I CSK 480/09).
Orzeczenie to kończy sprawę wszczętą przez wierzycieli jednej ze spółdzielni mieszkaniowych, którzy wystąpili o zasądzenie odszkodowania od jej likwidatora oraz sześciu innych osób pełniących w latach 1997 – 2002 funkcję członka zarządu ww. Spółdzielni. Jeden z wierzycieli oraz członek opisywanej spółdzielni mieszkaniowej w następstwie pozwu wniesionego przeciwko spółdzielni uzyskał wyrok zasądzający na jego rzecz kwotę 55 tys. zł wraz z odsetkami oraz zwrot kosztów procesu w łącznej kwocie 16 tys. zł. Jednakże wszczęte przez wierzyciela postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne. Komornik z braku środków potrzebnych do zaspokojenia wierzyciela wydał postanowienia o umorzeniu postępowania. Wobec bezskuteczności egzekucji, wierzyciel-członek spółdzielni wytoczył powództwo przeciwko likwidatorowi oraz byłym członkom zarządu spółdzielni. Domagał się zasądzenia od wskazanych osób solidarnie na jego rzecz kwoty 118 tys. zł wraz z odsetkami. Roszczenie swe oparł na przepisach rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z 24.10.1934 r. – Prawo upadłościowe oraz ustawy z 23.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze. Przepisy te określają odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek nie złożenia we właściwym czasie, przez osoby do tego uprawnione, wniosku o ogłoszenia przez Sąd upadłości.
Roszczenie wierzyciela zostało w całości przez Sąd I instancji oddalone. W toku postępowania ustalił on, iż wobec pozwanej spółdzielni mieszkaniowej dwukrotnie składany był wniosek o ogłoszenie upadłości. Pierwszy raz w 1999 r. jednakże został on uznany jako przedwczesny, drugi raz w 2006 r. w toku prowadzonego już postępowania likwidacyjnego, jednakże majątek będący w posiadaniu spółdzielni nie wystarczyłby nawet na pokrycie kosztów postępowania. Ponadto, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy Sąd doszedł do przekonania, iż powód nie zdołał wykazać poniesionej szkody wobec członków zarządu. W ocenie Sądu wierzyciel nie udowodnił, iż wskutek nie powołania w odpowiednim terminie walnego zgromadzenia członków spółdzielni, a co za tym idzie nie podjęcia przez nich uchwało o postawieniu spółdzielni w stan upadłości, spowodowało wystąpienie u powoda szkody majątkowej.
Od powyższego rozstrzygnięcia wierzyciel odwołał się od Sądu II instancji, który podtrzymał uprzednio zapadłe w tej sprawie rozstrzygnięcie. Powyższa argumentacja znalazła również uznanie wśród sędziów Sądu Najwyższego. W uzasadnieniu podano, iż powód nie zdołała w trakcie postępowania wykazać poniesionej szkody w rozumieniu art. 170 Prawa upadłościowego z 1934 r. i 21 ust. 3 Prawa upadłościowego i naprawczego z 2003 r., wobec czego zarzut naruszenia uznano za nieuzasadniony. Ponadto w skardze przywołano treść art. 130 Prawa spółdzielczego, który stanowi o obowiązku ciążącym na zarządzie spółdzielni w przedmiocie niezwłocznego zwołania walnego zgromadzenia spółdzielni w celu podjęcia decyzji o jej dalszym istnieniu, jeżeli aktywa nie pozwalają na pokrycie ciążących na niej zobowiązaniach finansowych. Na członkach zarządu spółdzielni, ciąży zatem obowiązek złożenia wniosku o upadłość dopiero po podjęcie wskazanej uchwały walnego zgromadzenia. Sąd wyjaśnił ponadto, iż na likwidatorze obowiązek ogłoszenia upadłości ciąży dopiero po stwierdzeniu niewypłacalności w toku prowadzonej likwidacji. odpowiedzialność odszkodowawcza ww. osób powstaje wówczas, gdy nie złożą oni wniosku o upadłość we właściwym czasie, a to w przedmiotowej sprawie nie zostało wykazane.
