Naczelny Sąd Administracyjny zajął się sprawą związaną ze stawką podatku od farm fotowoltaicznych.
Do sporu na tym tle doszło pomiędzy skarbówką, a jedną ze spółek, która zwróciła się do organów podatkowych z wnioskiem o wydanie stosownej interpretacji. Firma posiadała zakład produkcyjny i planowała budowę instalacji fotowoltaicznej o mocy ok. 10 MW zlokalizowanej na terenie zakładu. Instalacja ta miała się składać z pojedynczych paneli fotowoltaicznych połączonych ze sobą elektrycznie i zamontowanych na konstrukcji stalowej, zakotwiczonej w gruncie przez palowanie, system kotew lub za pomocą płyt betonowych. Sposób przytwierdzenia paneli do konstrukcji miał umożliwiać w razie potrzeby ich wymontowanie np. w przypadku uszkodzenia poszczególnych paneli. Spółka zakładała także montaż kilku kontenerowych stacji transformatorowych wolnostojących (w obudowie betonowej lub stalowej), zawierających główne elementy systemu elektroenergetycznego służącego do wyprowadzenia energii produkowanej przez farmę, takie jak transformator, rozdzielnia niskiego i średniego napięcia, pozostały sprzęt elektroenergetyczny. Wyprodukowana energia miała być przesyłana do sieci wewnętrznej zakładu za pomocą dedykowanej linii kablowej. W celu realizacji instalacji fotowoltaicznej spółka planowała wydzierżawienie od osoby trzeciej nieruchomości gruntowej na okres ok. 25 lat.
W związku z tym spółka zadała fiskusowi szereg pytań, a wśród nich także to: „Czy prawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku stacje transformatorowe (budynek wraz ze wszystkimi urządzeniami technicznymi znajdującymi się w budynku, służącymi do prawidłowego funkcjonowania instalacji), stanowiące element infrastruktury elektroenergetycznej instalacji fotowoltaicznej, są «budynkami» w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 PodLokU i podlegają opodatkowaniu stawką podatku uzależnioną od zajmowanej powierzchni?”.
Fiskus był odmiennego zdania. W wydanej interpretacji stwierdzono, że budynek należy traktować odrębnie i wraz z instalacją służącą funkcjonowaniu budynku (oświetlenie, ogrzewanie) opodatkować według powierzchni użytkowej, natomiast stacje transformatorowe, rozdzielnie i inne urządzenia techniczne niezbędne do funkcjonowania instalacji fotowoltaicznej – jako budowle łącznie z całą infrastrukturą energetyczną, opodatkowaną według stawki procentowej od ich wartości.
Spółka skierowała sprawę do sądu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zwrócił uwagę na nowelizację przepisów ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 2351 ze zm.; dalej PrBud), która nastąpiła w 2015 r., Na jej mocy doszło do zmiany definicji „obiektu budowlanego” (art. 3 pkt 1 PrBud), z której to wyłączono „urządzenia techniczne”, z którymi obiekt budowlany ma stanowić „całość techniczno-użytkową”. W uzasadnieniu do wyroku WSA w Warszawie zauważył, że: „po wskazanej zmianie wzmocniono wymogi trwałości fizycznego i funkcjonalnego związku pomiędzy częściami budowlanymi i niebudowlanymi, a warunek zapewnienia użytkowania obiektu zgodnie z przeznaczeniem (w miejsce «całości techniczno-użytkowej») przesądził, że instalacje muszą pełnić wobec niego rolę służebną”. Zdaniem WSA w Warszawie, pomimo zmiany definicji nie ma podstaw do twierdzenia, że aktualnie w przypadku budowli instalacje te nie podlegają już opodatkowaniu. Przedmiotem opodatkowania jest budowla jako obiekt budowlany, a zatem budowla wraz z instalacjami, które warunkują normalne jej funkcjonowanie. Jeżeli instalacja zapewnia możliwość funkcjonowania budowli, zasadniczo powinna być traktowana jako części budowli (nie odrębny przedmiot opodatkowania), a ich wartość skumulowana z wartością pozostałych części budowli i być podstawą do naliczenia podatku od nieruchomości.
Spółka nie zgodziła się z taką interpretacją przepisów i wniosła o kasację. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6.12.2022 r. (III FSK 740/22) uchylił zaskarżony wyrok niższej instancji i wydaną interpretację skarbówki. Organ w uzasadnieniu stwierdził, że: „kluczowe dla rozstrzygnięcia sporu ma ustalenie, jak (z jakim przedmiotem) stacje transformatorowe zostały powiązane funkcjonalnie. Jak wynika z dotychczasowych rozważań, ich kwalifikacja do urządzeń budowlanych w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej PodLokU), w związku z art. 3 pkt 9 PrBud możliwa będzie jedynie wówczas, gdy potwierdzone zostanie, że zapewniają one możliwość użytkowania obiektu budowlanego spełniającego (w realiach sprawy) zarówno kryteria budowli w rozumieniu prawa budowlanego, jak i podatkowego. Nie ulega wątpliwości, że instalacja fotowoltaiczna, na którą składają się zarówno części budowlane, jak i panele oraz falowniki, jeżeli tylko spełnia ww. cechy obiektu budowlanego, wyszczególnione w art. 3 pkt 1 PrBud, a jednocześnie nie jest budynkiem albo obiektem małej architektury, stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 PrBud (jest budowlą w myśl prawa budowlanego). Inaczej wszakże należy ją postrzegać na gruncie prawa podatkowego. Jak już wcześniej zauważono, panele fotowoltaiczne i falowniki (...) nie zostały uznane za budowle, a w konsekwencji nie objęto ich zakresem przedmiotowym podatku od nieruchomości”. Sąd uznał, że stacje transformatorowe zapewniają możliwość użytkowania pozostałych elementów zespołu prądotwórczego, zgodnie z ich przeznaczeniem, a nie części budowlanej tej instalacji. A skoro panele fotowoltaiczne oraz falowniki nie są traktowane jako budowla w świetle art. 1a ust. 1 pkt 2 PodLokU, w związku z art. 3 pkt 3 PrBud, powiązane z nimi użytkowo stacje transformatorowe, tworząc razem zespół prądotwórczy, nie mogą zostać uznane za urządzenia budowlane w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 PodLokU, w związku z art. 3 pkt 9 PrBud.
