Na sądową wokandę trafił spór w sprawie zmiany przeznaczenia kilku nieruchomości. Chodziło o przekształcenie działek leśnych w użytek rolny.
W wnioskiem o takie działanie zwrócił się do starosty mężczyzna, który na posiadanych przez siebie nieruchomościach planował rozpocząć uprawę borówki amerykańskiej i jagody kamczackiej. Właściciel wskazywał, że od dekady na wspomnianych działkach nie było już roślinności leśnej, a taka inwestycja mogłaby korzystnie wpłynąć na rentowność działek.
Po rozpoznaniu okoliczności sprawy starosta odmówił tłumacząc, że w opinii organu nie wystąpiły szczególne okoliczności, o których mowa w art. 13 ust. 2 ustawy z 28.9.1991 r. o lasach (Dz.U. z 2021 r. poz. 1275 ze zm.; dalej LasyU), uzasadniające wydanie zezwolenia, dlatego należało przyznać w tym przypadku pierwszeństwo interesowi publicznemu i zasadzie ochrony lasów przed interesem indywidualnym. Choć faktycznie na wskazanych działkach nie istniała roślinność leśna, w znacznej ich części istniał młody samosiew liściasty, który z czasem potencjalnie mógłby przerodzić się w drzewostan. Ponadto starosta wskazał, że analiza mapy prowadzi do wniosku o postępujących zmianach własnościowych rozdrobnionych działek posiadających własne, indywidualne dojazdy. Organ zauważył, że wnioskodawca mimo deklarowania rolniczego charakteru użytkowania działek, wyzbywał się ich na przestrzeni lat.
Właściciel zaskarżył decyzję do SKO. W jego opinii stanowisko starosty było niewłaściwe, nie przytaczało bowiem argumentacji przemawiającej za tym, że faktycznie interes publiczny jest ważniejszy od prywatnego. W odpowiedzi SKO podzieliła opinię starosty, co do tego, że w omawianej sytuacji nie wystąpiły obiektywne przesłanki uzasadniające uzyskanie zezwolenia na zmianę lasu na użytek rolny. Organ podkreślił, że decyzja wydawana na podstawie ww. przepisów ma charakter uznaniowy. Kolegium dostrzegło niewątpliwą potrzebę wnioskodawcy, którą było prowadzenie określonego profilu działalności rolniczej, jednak – jak zauważył organ – właściciel nie wykazał, aby akurat uprawa borówki amerykańskiej czy jagody kamczackiej była w jakikolwiek sposób szczególnie uzasadniona. W opinii SKO ogólną zasadą natomiast jest utrzymanie i ochrona lasów, stąd interpretacja ww. przesłanki musi być zawężająca, przy czym okoliczności uzasadniające jej wystąpienie powinien wskazać wnioskodawca.
Sprawa trafiła do sądu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 18.5.2021 r. (II SA/Bk 326/21) stanął po stronie starosty i oddalił skargę właściciela. W uzasadnieniu organ podał: „odnośnie rozważenia interesu publicznego i prywatnego wskazać należy, że zgodnie z art. 7 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 735 ze zm.), w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Mając to uwadze stwierdzić należy, że skoro uszczuplanie powierzchni leśnej jest wyjątkiem od zasady utrzymywania dotychczasowej powierzchni leśnej a nawet jej zwiększania, to by przeciwstawić tej generalnej zasadzie mającej na celu ochronę interesu publicznego interes indywidualny, musi być on wyjątkowy, szczególny, obiektywnie uzasadniający to przełamanie. Trudno przyjąć, aby wyłącznie zamiar poprawy zysków ekonomicznych i poprawy struktury nieruchomości był takim szczególnie uzasadnionym powodem mogącym być stawianym np. na równi z koniecznością zapewnienia egzystencji rodziny. Potrzeby obiektywnie postrzegane jako zwykłe, choć zrozumiałe, nie są tymi, które uzasadniają wydanie pozytywnego rozstrzygnięcia na podstawie art. 13 ust. 2 LasyU. Taka ocena wynika z uzasadnień wydanych decyzji, zatem zarzut naruszenia art. 7 KPA nie może być oceniony jako uzasadniony. Ocena ta, istotnie różniąca się od tej prezentowanej przez skarżącego, w realiach rozpatrywanej sprawy była uprawniona i nie nosi cech dowolności”.
Sąd zauważył także, że: „konstrukcja przepisu art. 13 ust. 2 LasyU nie wskazuje, by można było jako równorzędną przesłance szczególnie uzasadnionych potrzeb właściciela lasu – potraktować przesłankę stanu lasu. Z treści tego przepisu jednoznacznie wynika, iż bez wykazania szczególnie uzasadnionej potrzeby właściciela lasu nie jest uzasadnione rozważanie czy stan lasu na spornych gruntach pozwala na wnioskowaną zmianę”.
